Dagboek week 30

23 juli 2006

de kop is er af! Buitenlandse ring!

Dan ben je dagenlang bezig om in een gortdroog glop (moest een halve meter diep in de slootbodem graven om bij water te komen) te snoeien, maaien en harken onder ronduit Afrikaanse temperaturen en getergd door vele dazen en steekvliegen, en dan is alles af om te beginnen met vangen en dan trekt er ineens een onweersfront over Nederland. We komen er nog genadig vanaf, maar het regent gestaag door tot in de eerste ochtenuren.
De vangst in de eerste uren van het najaarsseizoen valt dus enorm tegen. Om 07:00 uur is het droog en kunnen de resterende netten open. De eerste vogels zijn zoals te verwachten roodborsten. De hele dag sprokkelt het lekker door, maar is het door de nattigheid in het struweel rustiger dan ik van voorgaande jaren op de 1e dag gewend ben.
Als 's middags de renners van de tour de France Parijs binnenrijden kom ik uit het bos terug met een tuinfluiter met een PARIS-ring! Da's een goede start.
Na de middag loopt de temperatuur ook al weer flink op en vangen de netten achter in het riet al vrijwel niets meer. Later op de dag een barmsijs met een (ruim zittende) volierering gevangen waarop alleen de cijfers 78 en 05 (jaartal?) staan. Het blijkt een grote barmsijs-man te zijn. Heb besloten om een eigen ring bij te knijpen. Ik moet overigens zeggen dat ik niet eerder in deze tijd van het seizoen zoveel barmsijsgeluid in het glop heb gehoord. Kennelijk goede broedcondities dit jaar. In een geknotte eik in de schapenweide is nog een groenling een nest aan het bouwen en op de scheiding van sectie 2 en 3 zit een houtduif vanaf vandaag op haar 2e ei, op ongeveer een meter naast het pad: of dat wat wordt?
In de nestkast aan de strandwagen zaten bij aankomst vorige week 4 jonge koolmezen; deze zijn gisterochtend uitgevlogen en vandaag hingen 3 van die 4 jongen (waarschijnlijk) al in het net. Ook een pimpel terug gevangen die sinds 2004 nu 28 maal door haast al onze handen is gegaan...
Tegen de avond is er een schreeuwende protestgroep te horen: het zijn de schapen die met z'n 40-en bij de dam over de glopsloot staan te schreeuwen dat ze weer onder de bomen willen liggen. Hun protest houdt lange tijd aan, maar hun eisen zullen niet ingewilligd worden.
In de ronde van 20:30 uur valt de temperatuur achter in het terrein snel naar beneden en wordt het koud; als een speer komen aan alle kanten vogels in beweging en dat resulteert in een ronde van maar liefst 49 vogels. Da's bijna de helft van het uiteindelijke dagtotaal, en voor een groot deel bestaat deze groep uit fitissen. Daarbij ook de eerste vogels met vet, een kleine karekiet en een bosrietzanger. Hierdoor de dag toch nog kunnen afsluiten met een dagtotaal boven de 100 vogels.

Henri Bouwmeester en Judith van Veen.

24 juli 2006

Nieuwe baansoort!

Op de tweede vangdag begonnen met zware dauw op de netten in de gehele opstelling buiten het bos. Dus een rustige eerste ronde, maar wel mooi een adulte sprinkhaanzanger. Tegen 07:00 uur heeft de zon genoeg aan kracht gewonnen en is het vocht verdampt en de vangsten beginnen te lopen.
De merels doen het goed in de schapenweide, ze foerageren daar in het bedauwde gras. De meeste merels hebben fors te lijden gehad van de droogte en de daarmee gepaard gaande schaarste van het bodemleven. Veel vliegspiertjes 1 en lage gewichten. Ook record-aantallen grauwe vliegenvangers in de schapenweide; bij betreding van het terrein vliegen er elke ronde zeker 20 voor je uit; samen met de spotvogel de laatste paar jaar een fors toegenomen broedvogel in dit gebied. Vandaag een tuinfluiter gevangen met stevige hand- en armpenrui; heel sterk contrast tussen oude en nieuwe pennen, die beesten moeten er in Afrika 's winters een stuk mooier uitzien dan zoals wij ze kennen.

De temperaturen zijn na de middag zo hoog dat we maatregelen moeten treffen rond de ringtafel; niet alleen onder de golfplaten, maar ook aan de zijkanten hangen lakens om de temperaturen een beetje binnen de perken te houden. Als de wind wegvalt is het haast niet te harden, zo heet. Er valt ook al heel wat berkenzaad en op de paden knispert het al in toenemende mate van gevallen bladeren. Om nog maar te zwijgen van de aantallen bladeren die we nu al uit de netten moeten schudden.
Van de droge slootbodem vliegt tot 2 maal toe een houtsnip op en neemt het aantal drinkers en baders in de laatste kuil toe. Er heeft duidelijk ergens een kooi open gestaan, want vandaag vangen we alweer een grote barmsijs met een voliere-ring. Dit keer een duidelijke Belgische ring van de organisatie BOF. Verder i.t.t. die van gisteren veel meer cijfers op de ring en weer het getal 05. Verdacht of toeval? Ook deze vogel een extra ring gegeven om eventueel te kunnen volgen wat hiervan terecht komt. Ook een in vergelijking veel bruinere alhier geringde kleine barmsijs teruggevangen, en een exemplaar met een gele kruinvlek in plaats van oranje of rood...
De ponyweide staat bekend om de typerende vangsten gedurende de eerste dag of dagen. Ditmaal is het weer raak; i.t.t. de meeuwen van voorgaande jaren zaten er de afgelopen week veel zwarte kraaien. En ja hoor! Een nieuwe baansoort in de vorm van een zwaar ruiende ZWARTE KRAAI ; de 120e soort voor VRS Schiermonnikoog.
Vanochtend en vanavond bezoek gehad van Marjan en Frederik Sikkema, broer en zus en zeer ge-interesseerde vogelaars uit Groningen (Frederik is assistent van Lex Tervelde). Hij is zo onder de indruk van alles wat ie te zien krijgt dat'ie vanavond van z'n stokkie gaat en in een deken van sectie 1 naar een gereedstaande auto moet worden gedragen om te worden afgevoerd. De voorlopige diagnose is een zonnesteek. Liggend op de grond kan hij nog een houtsnip bekijken die in sectie 2 in het net sprong. Kermend klinkt het: gaaaaaf!
Om 23:00 uur wordt de laatste ronde gelopen en om 00:45 uur komt de kerkuil van Visser vertellen dat het nu wel genoeg is geweest… tot morgen!

Henri Bouwmeester en Judith van Veen.

25 juli 2006

De dag begint net als gisteren met volledige windstilte, nevelslierten in de polder, boven de boomtoppen van het bos en dus dauw op de netten buiten het bos. De eerste ronde vooral druppels van de netten geschut. In de schapenweide hangen op 2 plaatsen donsveertjes in de netten; stille getuigen van een kerkuil die 2 keer heeft gehangen, of 2 kerkuilen die ieder 1 keer hebben gehangen zou Cruijf zeggen...
Twee blauwe reigers vliegen schreeuwend over vanaf de strandvlakte in ZW-richting, op de kuilvoerbulten beginnen de ongeveer 50 zwarte kraaien de ochtend met een zangconcert dat op dit tijdstip overkomt als een spreekkoor van hooligans. Nee, dan liever het gekeuvel van de groep kauwtjes die even later overvliegen. Een hele trein van meeuwen gaat ook weer naar z'n werk en daarmee begint de dag pas echt.
Bij het lopen van de tweede ronde is er nog steeds sprake van zware dauw en valt de vangst wederom tegen. En zo zal het lang blijven. Zelfs de vangsten bij het laatste poeltje in de sloot vallen vandaag tegen. Ieder rondje hangt er wel een pimpel in de netten, maar de koolmezen blijven ver achter. Je hoort ze ook haast niet in de omgeving.
Het is 's middags weer bloedheet, vooral langs sectie 4, 5 en 6 is het daar niet lang vol te houden. Er wordt in verband met risico's voor de vogels in de netten zoveel mogelijk ieder half uur gelopen. In de schapenweide zit 's middags een BONTE KRAAI! Deze vogel was vorige maand hier ook al waargenomen. Erg vreemd om zo'n vogel die je met winterweer associeert nu in de bakkende zon op scheurende droge aardkorst te zien lopen… In de netten ook de eerste 2 sabelsprinkhanen aangetroffen.
Voor de verandering is vanavond de wind eens niet gaan liggen, en daardoor blijft de optrekkende kou bij de netten uit; morgen eens geen dauw? Meteen beginnen er wel grote nachtvlinders te vliegen; tegen de netten hangen in de laatste ronde om 23:00 uur een populierenpijlstaart, een rietvink en een avondpauwoog. Bij de ringtafel verschijnen vanavond ook opmerkelijk meer soorten nachtvlinders, vooral de kleine soorten zoals spanners en schietmotten.
Aan het eind van de middag bezoek gehad van Enno Ebels en vanmorgen is er een studente van de VU gearriveerd, Lies Leeuwis, die op het groene strand een ecologische inventarisatie gaat uitvoeren; de hele bubs dus, van planten tot insecten tot bodemleven; ze blijft tot Vrijdag.

Henri Bouwmeester en Judith van Veen.

26 juli 2006

De eerste ochtend met fors minder dauw op de netten. Ook de 1e dag met het ochtendgeluid aan (kan in invoerscherm nog steeds niet aangegeven worden). Het was een heel karwei om de paal van de luidspreker terug te vinden want het terrein is een complete jungle geworden; als je dan ook nog compleet opgevreten wordt door dazen en bij het vastzetten van de speaker midden in een mierennest blijkt te staan is het tropengevoel compleet. Het wordt al vroeg in de ochtend zeer warm. Bij het meteoveld is het weer een complete savanne met een schijnbaar groeiend aantal grauwe vliegenvangers. Om 10 uur zit daar een groep van ongeveer 20 huismussen! Bij nadering spatten ze alle kanten op, en de meerderheid duikt de berkjes bij de netten in. De verwachting blijkt bewaarheid, niks in de netten!
Vandaag wat meer leuke eigen terugvangsten: een spotvogel uit 2002, nu pas voor het eerst terug en uit dezelfde vangperiode als het skeletje van een spotvogel die ik achter het veldlab vindt. Ook die vogel is alleen in dat jaar 2 keer gevangen. Hetzelfde verhaal voor een pimpel, in 2002 geringd en nu de eerste maal terug. Volgens mij sterk veroorzaakt door het enorme watergebrek in de verre omgeving van het Glop. Dispersievogels zoeken nu het glop kennelijk weer op om te badderen en/of te drinken.
Bij de fitissen vandaag een bijna doorgeruide man met een adult kleed volgens het boekje; als ze allemaal zo makkelijk waren…. Van deze vogel een foto gemaakt om goed te bewaren.
De middag wordt bakkend en bradend vrijwel vederloos doorgebracht; nog wel een keer een groepje badderende staartmezen en fitissen gevangen, maar daarbuiten de meeste rondes met 2 tot 4 vogels.
Aan het eind van de middag komt Enno Ebels weer even op bezoek en loopt een rondje mee. Achter bij sectie 4 zien we een sperwerman mooi over komen vliegen en in een langzaam dalende glijvlucht afzakken richting sectie 8 en 0. Ik vertel hem het verhaal dat ik exact net zo een keer een sperwer heb zien overkomen en bij terugkomst van de ronde in het bos had gevangen. U raadt het al: wij lopen rustig de ronde af en treffen in het bos een sperwerveer aan in sectie 2. En in de hoek van 2 naar 1 hangt'ie verwoedde pogingen te ondernemen om uit het net te komen ! Een BTO-net, dus mooi diep in de zak en hebbes!
Het blijkt een stevig ruiende 2e kj man te zijn. Je gaat je dan wel afvragen of er dan toch weer sprake zal zijn van een broedgeval ergens in de omgeving van het glop. In diezelfde ronde ook een juv. zwarte roodstaart in sectie 6.
Met de droge oostenwind is vandaag de sloot echt weer drooggevallen en zakken in de loop van de middag de vangsten aldaar meteen in.
De avondopleving blijft voor het eerst uit; wel nog weer 3 zanglijsters en een merel + een braamsluiper die nog zo piepjong is dat ie haast uit het nest moet zijn gevallen.
In de late uren verbazen we ons over de vele soorten motten rond de lamp boven de ringtafel. Daaronder ook een mot die we niet eens in de boeken kunnne vinden, een uiltje met donkerbruine vleugels en een paarsrood lijf. De grote nachtvlinders blijven bij de laatste ronde langs de netten uit, dus het zal morgenochtend wel weer dauwen...

Henri Bouwmeester en Judith van Veen

27 juli 2006

De dauw viel vanochtend mee; het is afgelopen nacht behoorlijk warm gebleven. De secties buiten het bos hadden alleen dauw in de bovenste helft van de banen. Bij de 1e ronde sprongen bij de sloot maar liefst 4 zanglijsters tegelijkertijd in de netten, 2 haalden de ringtafel. Verder niet veel bijzonders in die 1e ronde; wel een kleine karekiet met vet 2. In de 2e ronde alleen nog dauw in sectie 9.
Vanochtend de eerste fitis met duidelijk aangelegd vet gevangen; een adulte vogel waarbij nog net de laatste fase van slagpenrui was te vinden naast de tertials; hier moet je in deze periode echt heel alert in zijn om er toch nog wat adulten tussenuit te vissen. Ook een fitis teruggevangen die ik 2 jaar geleden zelf had geringd op exact dezelfde datum. In de tussentijd nooit teruggevangen en beide vangsten gedaan in een geluidsjaar en gevangen in de omgeving van de luidspreker… of ben ik te voorbarig in mijn conclusies?
Na 10:30 uur zakt het met de vangsten helemaal in en levert iedere ronde exact de helft van de vorige ronde op; op die manier eindig je vanzelf bij de beruchte nul-ronde. En die vindt precies plaats op het moment dat ik bezoek heb van Hans Maeghs, ringer uit het verre hete zuiden des lands en een echte vanger! Al 42 jaar actief. Als'ie mij bij de pc ziet meten en invoeren komt er als reactie: "wat doe je nou toch allemaal joh ! Wat een werk…." hij is even voor een dagje vanuit Limburg naar Schier om de familie op het vakantieadres te bezoeken maar geeft toe dat het voor hem eigenlijk alleen maar te doen was om dat bekende ringstation eens te zoeken. Daarin slaagde hij dus!
Pas tegen de avond volgt er weer een opleving, en wel in de voorlaatste 2 rondes. Daartussen de 2e 'foute' van Symen voor deze 1e week; ditmaal tuinfluiter V278284 die als zwartkop geregistreerd stond. Verder valt van het oudjesfront nog een fitis te melden uit 2003 (toen na 1kj).
Dat de droogte echt stevig toeslaat is goed te merken aan de hoeveelheden bladeren die nu ook de elzen laten vallen. Voor de tweede dag op rij maar liefst 4 oranjezwarte aaskevers in de netten gehad die duidelijk onderweg waren naar een kadaver. En ja, een pimpel van 8,9 gram, een koolmees van 14,3 gram en een zwartkop met vliegspier 0 van 14,1 gram hebben nou bepaald niet echt meer een hoge levensverwachting. Die zwartkop zat trouwens met de kop helemaal vol met spinrag, in ultieme overleving maar op spinnen overgegaan waarvan het nu barst? Een groot deel van de merels stinkt naar vis! Weten zij nog wat laatste stekelbaarsjes te vinden? Ook de vliegspieren van vrijwel alle soorten blijven rond 1, hoogstens 2 steken. Kennelijk weten veel vogels hun conditie in deze energieslopende ruiperiode in combinatie met een hittegolf niet op te krikken.
Op de bladeren van riet, els en berk kwam ik tijdens het snoeien nog genoeg bladluis tegen, maar we zijn nu weer een droge week verder... Echt interessant om die vliegspierscores voor dit jaar eens van een steekproef aan individuen te toetsen aan voorgaande jaren.
In de laatste avondronde nog een nieuwe soort voor deze week, een stevig ruiende en met zeer zwaar gesleten oude veren man graspieper.
De eerste regen/onweersbuien die verkoeling zouden moeten brengen zijn ons over de Noordzee gepasseerd; maar afwachten of het morgen droog blijft.

Henri Bouwmeester en Judith van Veen.

28 juli 2006

Opgestaan met zware bewolking waaruit na de eerste( met 6 vogels zeer rustige) ronde een paar spatten regen vallen. Het is enorm broeierig en klam; alles voelt plakkerig aan. Ook de 2e ronde biedt weinig soelaas, slechts 3 vogels.
Hans Maeghs is vanochtend tot 9 uur nog weer op bezoek geweest; zie je wel dat je een bezoek aan Schier niet tot 1 dag kunt beperken? Ditmaal maakt hij wel wat meer vogeltjes mee en onderweg langs de netten passeren enthousiast keuvelend diverse vangmethoden de revue, maar waarom wij alle geringde vogels toch iedere keer maar weer meenemen naar de ringtafel blijft voor hem tijdvermaak.
Vanaf 10:15 uur is ook Schier aan de beurt met de regnbuien die vanuit het zuiden langzaam over het land trekken en voor langzame verkoeling zullen zorgen. Kort daarvoor waren de vangsten al vrijwel volledig stilgevallen. Onze zwarte kraai zat vandaag zijn kostje bij elkaar te scharrelen in de koestal van Visser; hij blijkt niet (meer) te kunnen vliegen maar redt zich kennelijk goed want schrokt z'n kostje wel bij elkaar tussen de koeien. Er moest ook wel een reden zijn waarom een zwarte kraai gevangen wordt.
In sectie 9 heeft tijdelijk een buizerd gehangen en heeft een buikveer als souvenier achtergelaten. 's-Middags amper een veer gevangen; vooral terugvangsten. O.a. de juveniele grote bonte specht van eerder deze week. De dito spreeuw was ons goedgezind en hielp een nulronde te voorkomen door nog eens een 2e keer in het net van sectie 6 te springen. Net zoals zoveel vogels momenteel was ie vel over been.
En je wordt werkelijk niet goed van alle parasieten die de meeste vogels bij zich hebben, vooral veel luisvliegen in alle soorten en maten, maar ook vogelvlooien en vogelmijten.
De gevonden 4,2 mm ring blijkt de ring te zijn van de dubbelgeringde zanglijster die Symen op 27 Mei terugving; zie dat dagverslag (goed lezen Henri). Aangezien records van voorgaande jaren niet gewijzigd mogen worden ligt de verwerking hiervan (2e ring melden als vernietigd en vangstgegevens 2e ring koppelen aan oudste ringnr) te wachten op de ringadministrateur.
's-Avonds toch weer een beetje een opleving. Daarbij een kleine barmsijs-vrouw die morgen een ei zal gaan leggen. Dit was duidelijk door de huid heen zichtbaar. Het geeft samen met al die piepkleine jongen en de bedelroepjes die je nog in het struweel hoort maar aan dat het hier in het Noorden des lands echt nog een later seizoen is dan in de rest van het land ook al geconstateerd werd. Er zal voorlopig naar verwachting dan ook nog niet echt veel beweging gaan plaatsvinden, zeker niet als je kijkt naar de miserabele condities van veel vogels.
De dag (en feitelijk mijn opbouwperiode) wordt afgesloten met het breken van de onderste spanlijn van een Pools net; dat gebeurt nogal eens bij die netten, waarschijnlijk ook weer in dit geval niet goed genoeg geknoopt bij de lus. Een week vangen met deze weerscondities bij deze lange dagen van 17 uur is een behoorlijke uitputtingsslag, dat is nu te merken. Weliswaar hondsmoe maar zeer zeker voldaan morgen naar huis en de komende 2 weken bijkomen middels bureauwerk en een paar avondjes boerenzwaluwen vangen om in de running te blijven.
In de avondschemer komt er in de polder een mooi tapijt van grondmist opzetten waarin de daken van de boerderijen lijken te drijven. Ben benieuwd hoe nat de netten morgen zijn...

Henri Bouwmeester en Judith van Veen.

29 juli 2006

Zoals verwacht zwaar bedauwde netten, maar de grondmist in de polder trekt al snel in de schemer op. Het is dus weer helemaal windstil, geen zuchtje dat ook maar het kleinste blaadje aan de bomen doet beroeren.

In de 2e ronde een nachtegaal in de netten bij het meteoveld, nog volledig in jeugdkleed. Gisteren hoorde ik hier in de struiken al de bekende ratel van een nachtegaal, volgen er meer van een mogelijk broedsel in de directe omgeving?
De daaropvolgende ronde is al erg rustig, maar ik wordt weer even lekker aan het werk gehouden omdat een groep Visserspreeuwen een kleine miscalculatie heeft gemaakt. Er hangen er 4 in het doorgangetje bij de meteo en zoals gebruikelijk zitten die muurvast. Het is maar goed dat er nog niet zoveel badgasten wakker zijn want de trommelvliezen trillen in m'n oren… Ik kan me goed voorstellen dat die beesten even bij Visser van het erf af gingen; de hele week heeft daar een groep in de schuur gezeten die wekelijk waar alleen geen geluidsoverlast produceerden als er eten in hun mond zat. Zelfs in de schuur werden ze nog met een megafoon toegesproken en er werd zelfs schreeuwtherapie gehouden. Ze verlaten het eiland met de boot waar Henk Luten cs mee arriveert; daar mag Henk blij om zijn.
Ik kan mijn week afsluiten met de vangst van een Belgische Frietzanger (oudere ring). De Staphorsters nemen het over en ik hoop voor ze dat de eerste aviaire bewegingen binnen hun week een aanvang zullen nemen.

Henri Bouwmeester en Judith van Veen.

Om 12.00 uur van Henri en Judith overgenomen. Windkracht 1 gaf men aan op de boot. Warm dus. Vele vogels zijn in een slechte conditie, vliegspier 0 tot 1. Rustige middag, tegen de avond nog een paar leuke rondjes, zodat de totale score nog op 75 vogels komt.

Henk

30 juli 2006

Vanmorgen om 05.30 begonnen met matige vangst. Het weer de hele dag goed tot het om 16.30 begon te regenen en onweren. Om 16.30 ook in net 9, waar we tot nu toe weinig gevangen hebben, ineens een grote vangst van 8 vogels; misschien een roofvogel? We hebben de netten om 19.30 uur dicht moeten doen vanwege de stortbuien.
Er is een melding van een computervirus in het beeld verschenen, en de programma's werken niet meer zoals ze zouden moeten. We doen ons best om het euvel morgen te verhelpen, door contact te krijgen met Andre Duiven.
met vriendelijke groet,

Thea, Klaas, Henk en Jan.

   ·      ·      ·       ·      ·