Week 30

27 juli 2008

En...actie!

Bij het lopen van de eerste ronde is het nog maar net droog: een onweerswolk met de bijbehorende regen passeert net ten noordoosten van Schiermonnikoog. Op het Duitse Borkum spookt het dan inmiddels. In die eerste ronde dus helemaal geen vogels maar wel massa's blad in de netten. Er moet nog even heel wat wind zijn vrijgekomen bij het passeren van de onweersbui. De tweede ronde gaat een stuk beter, al hangt er nog heel wat riet tegen de achterste netten in de opstelling. In het doorgangetje bij het meteoveld hangt een juveniele zwarte roodstaart; een karakteristieke plek voor deze soort en er zal dus wel weer een broedpaartje op het erf van de Duinhoeve hebben gezeten.
Tijdens het ringen zit er onder het afdak een jonge fitis te jagen op de insectjes die tegen het golfplaten dak zitten. Regelmatig zit 'ie even op de takken van de kamperfoelie te kijken wat er beneden op de ringtafel gaande is, om vervolgens vlinderend als een kolibrie verder te gaan met z'n ontbijt.
Bij de Ebelbrug hangt vervolgens ineens een IJsvogel. Het blijkt een heel jonge vogel, heeft nog duidelijke donkere vlekjes op borst en de voorkant van de poten is nog geheel donker. Deze vangst blijkt precies op dezelfde datum plaats te vinden als de vroegste ooit, en dat was vorig jaar. Zelfs de vangplek was hetzelfde.
Vanaf 8:00 uur begint het al flink warm te worden; de Soayschapen hebben dan al hun posities onder de eikenbomen ingenomen om zoveel mogelijk verkoeling te zoeken. Ardie Noorman is terug van vakantie en komt een ronde meelopen. Vervolgens arriveert Barbara Bezemer en loopt ook een ronde mee. In die ronde vissen we een adulte zilvermeeuw uit één van de grofmazige netten in de schapenweide. Bij het loslaten naast het gebouw vliegt de vogel niet meteen op (ze hebben een startbaan nodig) maar loopt meteen linksaf en gaat bovenop de zandbult staan. Om ons vervolgens aan te kijken met een blik van: "zo, ik ben thuis".
Diezelfde ronde had overigens ook nog twaalf andere vogels die allemaal bij de Ebelbrug boven de sloot hing; allemaal gevederde badgasten. Tijdens het uithalen gaat er heel even een havik recht boven ons in de boom zitten. Daarna wordt het stil in het vangterrein en de eerstvolgende vogels melden zich pas weer om 14:00 uur. Als ik van die ronde terugloop naar het veldlab hoor ik links van mij een korte flap en direct daarna springt er op een meter of 30 voor mij, weer bij de Ebelbrug, een havik-vrouw in het net. Tijdens het rennen rolt de vogel al van de tweede naar de onderste baan om vervolgens op te springen voordat ik er ben. Net als ik de (geringde) vogel vlak voor mij uit het net zie springen hoor ik achter mij ook wat groots in het net vliegen. Jeetje... nog een havik! Een jonge vogel die achter ma aankwam... Maar nog voordat ik weer overeind gekrabbeld ben zie ik de vogel dwars door het net zakken en haar weg achter moeder aan vervolgen of er niks is gebeurd! Dat net was dus kennelijk aan vervanging toe... en ik ook even!
Deze dubbele misser, persoonlijk nog nooit meegemaakt, twee tegelijk in één net, wordt later nog enigszins een beetje goedgemaakt door de vangst van een koekoek. Ook deze vogel hangt net als de zilvermeeuw weer in een grofmazig net. Het is een jonge vogel in de bruine vorm en naar later blijkt broodmager met een gewicht van slechts 81,5 gram. Als ik de vogel ring en meet springen er vervolgens ook nog eens meerdere grote luisvliegen uit het verenkleed van de koekoek in mijn gezicht... dank je de koekoek!
De dag verliep geheel droog en zonnig, maar de schemering brengt prachtig avondrood en het is bekend wat men daar over zegt... In de laatste ronde hangt er al zwaar bedauwd riet tegen de netten en trekt het koud op van de grond. Dat kon morgen wel eens netten schudden worden. 's Avonds neemt het aantal nachtvlinders tegen de ramen van het veldlab nu ook snel toe; o.a. rietvinken, geelschouderspanners, donsvlinder, zomervlinders (papilionaria) en twee populierenpijlstaarten. En oh ja, de beurskoers: die zit weer in de plus: vandaag een SMN-index van 0,112 t.o.v. 0,086 gisteren.

Glopgroeten, Henri Bouwmeester

26 juli 2008

De eerste verplaatsingen?

Regen bij aanvang en met korte onderbrekingen doorgaand tot 09:30 uur. Op de regenradar blijkt dat er een smalle buienstrook precies als een trein over het eiland trekt. Rondom het eiland is het droog. De vogels houden zich dan ook behoorlijk gedeisd en blijven zitten waar ze zitten. Om 9:00 uur komt er een kruisbek overvliegen, gedurende de rest van de ochtend verschijnt er reglematig weer één, maar aan het weifelende rondvliegen te zien is het wellicht steeds hetzelfde exemplaar. Om 09:20 uur een groep circa twintig krijsende gierzwaluwen laag over het bos, in de regen, met hoge snelheid pal noord vliegend; die zie je hier niet vaak. In het uur daarna passeren er nog enkele malen kleine groepjes. Ze zullen op zoek zijn naar de randen van hetregengebied waarin ze zitten; daar is immers vreten te halen voor ze. Als omstreeks 10:30 uur de wolken openschiuven en de zon vrij spel krijgt loopt de temperatuur gierend snel op tot de waarden een drukkend benauwd niveau van 27 graden bereiken. Bij zo'n abrupte verandering verwacht ik een toename van activiteit bij de vogels dus de eerstvolgende ronde gaan er maar wat extra vogelbewaarzakjes mee. En het blijkt te kloppen, ineens vijftien stuks, allemaal aan de zuidrand van het terrein foeragerend in de geknotte berkjes. Op de ringtafel blijkt dat daarbij inmiddels ook vogels zitten met aangelegd trekvet. Dat er dus kennelijk een ommezwaai in het verplaatsingspatroon heeft plaatsgevonden laat zich mooi illustreren middels de terugvangst van een fitis uit 2006. In de 4 terugvangsten zit een spreiding van slechts twee dagen, met één uitzondering, een spreiding van 26 dagen later, vorig jaar. En wat helemaal leuk is: de vogel was toen ook nog lang niet zo ver met de slagpenrui als nu. Maar ja, of deze ene vogel een indicator is voor vroege rui moet je betwijfelen. Toch heb ik al heel wat adulte fitissen in de handen gehad die de rui al vrijwel voltooid hadden. Bij dat rondje ook een pimpel die in 2005 en 2006 gevangen bleek, maar daarna nu pas voor de eerste maal.
Na de middag komt onze webmaster, Evert Jan Rietbergen even poolshoogte nemen om te kijken of er hier nog wel gewerkt wordt. Dat komt goed uit, want ik zit nog altijd met dat technische probleem waar voltages en wattages aan te pas komen...We zijn ruim anderhalf uur aan het prutsen en doormeten van de speakerkabels en verwisselen van stekkers. Maar dan hebben we ineens geluid! En beiden hebben we geen idee waar het nou aan gelegen heeft...
Aan het eind van de middag is zich aan de overzijde van het Wad een enorm onweersgebied aan het opbouwen. Op een satellietfilmpje is de enorme energie die daarbij vrijkomt prachtig te zien. Vanuit de schapenweide is te zien dat het vrijwel onafgebroken bliksemt. Het onweer schampt Schiermonnikoog net ten zuiden en omstreeks 23:00 uur valt er heel kort enige regen uit.Voor de vangsten maakt het dan al niet meer uit, in de avond vloog er al haast niks meer en de 'uilennetten' zaten uit voorzorg toch al dicht.
De beurskoers voor vandaag blijft in de min met een SMN-index (strekkende meters net-index) die door 43 vogels op 500 mtr net aan het eind van de dag sluit op 0,086.

Glopgroeten, Henri Bouwmeester

25 juli 2008

Mierende meeuwen

Wederom een heel stille ochtend, hoewel er wel een briesje van 3 bft uit het Noordoosten staat. De eerste ronde, om zes uur, levert maar liefst zes vogels op... Verder oorverdovende stilte in de struiken en het riet. Het is dan al 16 graden celcius. Tijdens de tweede ronde is het ineens volop bewolkt en hangen er zomaar vijftien Vogels. Daarbij net als gisteren weer een blauwborst (de dertiende voor VRS), maar nu een al helemaal uitgekleurde eerstejaars vogel. De derde ronde stelt vervolgens pas echt weer teleur, één Sijs-man, bij terugkomst in de hoek van sectie 1 en 2! Da's dan toch wel weer leuk, zo'n vroeg exemplaar. In de database zit er maar één die precies een dag eerder is gevangen, op 24 Juli 2005. Dat exemplaar was toen stevig aan het ruien terwijl deze nog geheel in z'n oude jas rondvliegt.
In de rondjes die echt helemaal geen veer opleveren rij ik nog even een paar kruiwagens zand het veld in; op een aantal plekken zijn de kanten van de looppaden behoorlijk uitgetrapt. Er komt nog even bezoek kijken hoe de zaken hier lopen. Het is Jan Westera, assistent van mederinger Henk Luten. Hij zit met z'n gezin in het dorp.
Aan het eind van de middag valt de wind weg en beginnen er wolken vliegende mieren op te stijgen boven het terrein. Het duurt niet lang of de lucht hangt vol met kokmeeuwen die zich kriskras door elkaar heen kruisend op de mieren storten; dat ruimt in een korte tijd heel wat insecten op zeg...
's Avonds ben ik aan m'n derde jungletocht begonnen om de andere kabel tussen de struiken door het veld in te trekken. De afgelopen dagen zaten er nog een paar keer een enkele merel en een paar fitissen te zingen. In de snoeihoop bij het meteoveld zitten ook nog jonge fitissen in het nest. En dat terwijl ik vanavond de eerste fitis met trekvet vang. Ik had er in eerdere dagen al een aantal die de slagpenrui al voltooid hadden, maar nu dus de eerste met aangelegd vet. In de laatste rond zo ook nog bij een braamsluiper.
En dan tot slot nog de beursberichten: de SMN-index (strekkende meter net-index) zit vandaag na twee dagen in de min nu met 49 vogels op 500 meter net weer licht in de plus en eindigt op 0,098. Vanavond blijft het lekker zwoel buiten en passeert er weer een onweersbui ten noorden van het eiland. Voor morgen wordt er wat meer buiigheid voorspeld, afwachten maar.

Glopgroeten, Henri Bouwmeester

24 juli 2008

Kraaitje mayo!

Zoals verwacht was het vanochtend vroeg een paar uurtjes nat van de dauw. Gelukkig niet op de netten, maar alleen aan de grond. Het is aanvankelijk helemaal windstil. De jonge buizerd zit al weer (of nog...) te schreeuwen om vreten. De eerste ronde levert slechts acht vogels op en de stilte in het terrein voorspelt weinig verbetering voor de volgende ronde. In deze eerste echter wel een houtduif die al op mij hangt te wachten in één van de twee grofmazige netten. Het is een behoorlijk zware adulte vogel, als ze goed volgroeid zijn lijken het wel de transportvliegtuigen onder de vogels.
Bij het meteoveld ook nog een juveniele blauwborst, volledig in jeugdkleed. Dat is zeker geen alledaagse soort in ons vangterrein en de eerste van dit jaar. Bij de derde ronde komt de wind langzaamaan opzetten en blijkt te zijn gedraaid naar pal oost. Als het al later in het seizoen zou zijn dan zou het adrenalinegehalte in het vogelaarsbloed al wel flink zijn toegenomen, maar nu is het nog wat aan de vroege kant. Hoewel... Je weet maar nooit, er is wel eens eerder iets leuks midden in de zomer uit het oosten of zuidoosten gekomen... In die derde ronde zit er bij de overgang van de schapenweide een winterkoning behoorlijk ingewikkeld in de onderste baan van een net. Daar lijken ze voor te zijn ontworpen... hij blijkt na het nodige spring- en danswerk in zijn geheel door één maasje van het net te zijn gekropen of gevallen. En leuk hoor: na bijna 10 minuten peuteren spuit de vogel zo ineens onder luide dankzegging weg... Om een 20 meter verderop opnieuw in een net te belanden. Dan scheelt het dat je in de buurt bent. Bij de ringtafel zit vanmorgen enige tijd de eerste atalanta die ik hier zie; wat is het een mager vlinderjaar! In het net 1 dat pal achter het gebouw staat vang ik een adulte man putter; er zitten er in ieder geval nog twee in de berken en het is snel duidelijk wat ze hier bracht... op een paar meter van het net staat een groepje distels! Na de middag blijkt er weer iets groots in één van de grofmazige netten te hangen. Het is zwart en..... Houdt van patat! Van patat? Ja, want op een halve meter naast de vogel hangt tevens iets wits in het net; een patatbakje! De vogel heeft de mayonaise nog aan de snavel zitten...
De verdere vangsten zijn tegen dat tijdstip inmiddels helemaal overgegaan in het vangen van slechts af en toe een vogeltje maar vooral blad, dode takjes en de beruchte elzenproppen. De wind heeft nl inmiddels flink aangehaald en bereikt uiteindelijk aan het eind van de middag zelfs enige tijd 6 bft. Ach ja, het houdt je bezig. 's Avonds niet echt een opleving in de vorm van slaaptrek, maar nog wel een merel in een grofmazig net. Het is een zwaar ruiende vrouw uit het voorjaar van 2007. Ze is in 2 kalenderjaren nu zeven keer gevangen: zes keer in Juli en eenmaal op 6 Augustus. Dus nooit later in het seizoen. De daglijst eindigt met een aantal van 29 nieuw geringde en 17 teruggevangen vogels; in totaal dus 46 vogels. Een te verwachten terugval na drie dagen vangen. Als de nacht valt is het boven het eiland helder, is de wind weer teruggevallen naar 2-3 bft, maar blijkt het boven de Noordzee pal ten noorden van Schier te onweren.

Groet, Henri Bouwmeester

23 juli 2008

En het werd zomer...

Een heel stille en rustige vroege ochtend. Bij het lopen van de eerste ronde staat er een lekker zwak briesje, nog steeds uit WNW en kracht 1-2 bft. Wat kan het dan toch stil zijn op het eiland; alleen de schapen lopen nu opvallend te schreeuwen. Aan hun geluid is te horen dat ze rondom het hele glop lopen, gelukkig met uitzondering van de Westzijde van het terrein... In de tweede ronde blijken alle dertien vogels van die ronde in sectie 5 te hangen... de derde ronde doet dat nog eens dunnetjes over, zij het met net wat minder vogels.
In de loop van de ochtend zakt de wind verder weg en komt de zon tevoorschijn waarna de temperaturen al snel stijgen richting 20 graden. En zoals bij die combinatie dan te verwachten valt dalen de vangsten evenredig. De afgelopen drie dagen vliegen er verspreid over de hele dag maar met piekjes in de ochtend en avond bosruiters over het glop; meestal één of twee stuks, maar ik heb er ook al wel vier tegelijkertijd gezien. De meesten gaan zuidwaarts de polder in maar sommigen vliegen ook wat vertwijfeld boven het vangterrein rond en vliegen vervolgens door richting de voormalige strandvlakte.
Na de middag heeft de zon al een dusdanige uitwerking op de bosbodem dat de blaadjes die afgelopen weekend van de bomen werden geblazen inmiddels knisperen onder je voeten; stilletjes langs de netten lopen is er niet meer bij. Het is ook opmerkelijk hoe het water in de glopsloot lijkt te vervliegen als sneeuw voor de zon, dat kan toch nu nog niet louter door verdamping komen?
Met het mooie weer komen ook meteen een paar vlinders los; bij de ringtafel zat vanmiddag een kakelverse gehakkelde aurelia op de kamperfoelie, verder in het terrein af en toe kleine koolwitjes, koevinkjes en bonte zandoogjes. Bij de zandbult naast het gebouw staat een eerste resultaat van een paar jaar zand aan en afvoeren: een mooi exemplaar van het strandduizendguldenkruid staat stoer te bloeien.
Tegen half vier in de middag hoor ik voor het eerst deze dagen sperweralarm rond het veldlab. De ronde die ik daarna loop levert midden op de middag ineens verspreid door het terrein 13 vogels op... Uiteindelijk sprokkelt het de hele dag een beetje door, maar loop ik ook al wel een paar rondjes zonder vogels en dat is mij jaren niet meer zo vroeg in de eerste vangweek overkomen. Het is ook bij tijd en wijle doodstil in het vangterrein. Normaal gesproken hoort het nu ook te gonzen van de insecten, maar ook dat blijft uit. En ja, als er weinig te vreten is voor de vogels...
's Avonds koelt het bij een heldere hemel flink af tot het dauwpunt wordt bereikt. Dat worden morgen natte netten... Ten noorden van het glop vliegt vanavond een buizerdpuber continu bedelend achter z'n ouders aan te zeuren. Met een toch nog onverwacht dagtotaal van 73 vogels eindigt deze zonnige zomerdag. Morgen meer zon en minder vogels?

Glopgroeten, Henri Bouwmeester

22 juli 2008

De eerste najaarsvangdag van 2008!

Na enkele ronduit herfstachtige dagen (ik had nooit gedacht het seizoen nog eens te beginnen met anderhalf uur elzenproppen peuteren) heb ik gisteravond in het donker de netten opengeschoven. Dit onder het genot van een koor van ruggestreeppadden en bij de laatste netten om 23:30 uur de opkomende maan. Dan kan de zaklamp weer uit. Om 06:00 uur vanochtend de eerste ronde gelopen en op de terugweg toch weer motregen! De buienradar gaf inderdaad kleine plukjes van lichte regen aan, maar... alleen boven Schier!
Ik kom terug met twintig vogels, hoofdzakelijk fitis, tjif en winterkoning, wat anders... Bij aanvang van de tweede ronde regent het nog eventjes, maar daarna knapt het op. Vanaf de derde ronde zakken de vangsten al duidelijk in. Het is dan ook wel erg stil in het vangterrein. Alleen hier en daar wat piepjes van fitjaffen en spotvogels. Voor de middag zie ik in de struiken een putter een op de tak zittend jong voeren. Nadien vliegt de oudervogel weg, maar blijft alarmerend in de omgeving aanwezig. Iets verderop blijkt waarom: er hangen twee juveniele putters in het dichtstbijzijnde net. Vlak voor het middaguur begint de bewolking te breken en gaat de wind, aanvankelijk 3 bft NW, afzwakken naar 1 bft aan het eind van de middag.
In tegenstelling tot voorgaande jaren heb ik dezer dagen nog helemaal geen barmsijzen gehoord, toch hing er vanmiddag ineens één in vers jeugdkleed direct achter het gebouw in het net. Het bleek later ook pas de eerste van het jaar te zijn. Erg opmerkelijk. Verder nog een paar terugvangsten uit voorgaande jaren: een kleine karekiet uit 2006, dit jaar pas voor de eerste maal teruggevangen terwijl de vogel in de voorgaande twee jaren een paar keer per broedseizoen is gevangen, met in beide jaren als laatste datum 31 juli. Verder heel weinig kleine karekieten, maar die lopen in ons vangterrein t.g.v. de verlanding sowieso in aantal terug, dit hele voorjaar hebben we er nog maar 19 geringd.
Er is vandaag nog gevangen zonder gebruik van geluid. Gisteren heb ik de jaarlijkse jungletocht gemaakt om het kabelmateriaal (dat we vorig jaar kregen) tussen de struiken door te vlechten. Alle stekkers er aangeschroefd en op het moment suprême de laatste stekker bij de speaker aangesloten en... Stilte ! Er zal dus waarschijnlijk wel ergens een breuk (is dat dan die kink) in de kabel zitten, maar vind die maar eens... Morgen dan toch maar even doormeten, en bij uitblijven van avifaunistische decibellen van betekenis toch maar weer met de oude kabel de jungle in.
In de laatste rondes is te merken dat de temperaturen weer zijn opgelopen. De avond wordt zelfs een beetje zomers zwoel en in het terrein beginnen tientallen sabelsprinkhanen raspend aan hun avondconcert. De ruggestreeppadjes hebben kennelijk andere zaken aan hun hoofd, maar er komen nog wel twee houtsnippen vanuit het noorden het vangterrein indonderen... eens zien wat dat morgenochtend oplevert.

Glopgroeten, Henri Bouwmeester, vooralsnog solo)

   ·      ·      ·       ·      ·