Dagboek van week 47

Zaterdag 15 november 2014

Wisseldag

Gedurende de nacht viel er een kort buitje (1/2 mm). Voor de rest een heldere (trek)nacht. Tijdens de eerste ronde raakte een schampschot van het regenfront Schiermonnikoog. Er viel praktisch geen noemenswaardige regen uit.Tijdens de eerste ronde (bestaande uit 6 Waterrallen en 2 Roodborsten) hoorde Leo Kramsvogels overtrekken. De rest van de ochtend bleef het een beetje doordruppelen met de vangsten. Soms hadden we in een kooi zes rallen zitten terwijl in het rondje daarvoor en daarna in geen van de kooien een ral zat. De vangsten waren wat beter dan gisteren.
Het regende af en toe even maar het zette niet door. Met de komst van de nieuwe ploeg, Hanneke en Henri, veranderde dat beeld niet. Het werd steeds wat minder en in het begin van de middag begon het gestaag te regenen en viel het geheel stil.
Om half drie droeg Leo de baan over aan Henri en Hanneke. De teller staat op 27 vogels waarvan 13 verse waterrallen. Op dat moment zat er 1,2mm regen in de meter. Inpakken en de boot van half vijf nemen.

Groet, Leo en Kees.

Zoals Leo al voorspelde gebeurde er op avifaunistisch gebied niet al te veel meer. Zelfs de polonaise van waterrallen die Leo en Kees vanochtend nog beleefden kwam niet nog een keertje langs. Wel vingen we een in 2013 geringde waterral terug die aanvankelijk een demonstratie gaf in het parallel aan de netten vliegen langs de gehele sectie 4 en bijna de gehele sectie 5 ( toch bijna 100 meter) om vervolgens na 3 pogingen toch te slagen om in het net te blijven hangen. Deze ral had gehoord dat wij terug in het Glop waren want via de database liet hij/zij ons weten dat we oude bekenden waren; hij/zij was in 2013 door Hanneke en mij geringd en in dat jaar nog 1 keer teruggevangen. Voor dit jaar is dit de tweede vangst van deze vogel. De schemerronde die inmiddels met droog weer gelopen kon worden leverde nog een mooie knalgeelgroene groenling-man op, zowaar nog een nieuwe dagsoort. Bij het invallen van de duisternis viel ook de Zuidoostelijke wind weg die vanmiddag tot 3 bft was aangehaald. Meteen daarna hulde het eiland zich in nevelen en zo gingen we met een mystiek sfeertje de nacht in. In het donker trokken er toch weer koperwieken en merels over, er is dus weer wat beweging... En hoop voor de dag van morgen.
Tegen alle verwachting in worden er in de laatste ronde voor de dagsluiting toch nog drie waterrallen bijgevangen, twee worden er met de hand van de bovenste spanlijnen van de mistnetten gepakt en er zit er nog een in een van de inloopkooien.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Zondag 16 november 2014

en een Novembers regendagje...

Een dag om kort over te zijn: Pluvius maakte ons wakker en Pluvius bracht ons naar bed... Kortom, regen vanaf het eerste daglicht en dat bij slechts een heel zwak zuidoostenwindje. Op de radar zag je aan de achterkant van het regengebied continu nieuwe regen ontstaan.
Na de eerste controleronde zijn we begonnen om het achterste deel van de opstelling dicht te gooien en zodanig de afstand een stuk korter te maken en snel te kunnen rondlopen teneinde de netten toch open te kunnen laten. Af en toe werd er op die manier toch nog een vogel gevangen, maar werden de meeste ringen toch weer aan waterrallen aangelegd.
Van zichtbare trek was vandaag niks te merken. De tweede ronde was met vijf rallen de beste en dat wisten we de rest van de dag niet meer te evenaren. Aan het eind van de middag is het een kort moment vrijwel droog. Meteen is er enige beweging onder de vogels merkbaar, per slot van rekening moet er vandaag ook nog wat gegeten worden. Bij de laatste netten van sectie 4 beginnen er een stuk of tien staartmezen ineens fel te alarmeren en dat alarm verplaatst zich hoorbaar richting sectie 6. Als ik daar arriveer om de grofmazige netten die daar als enige netten nog openstaan vrij te maken van bladeren hangt er in één van die netten een eerste kalenderjaar mannetje sperwer.
De rallenkooien leveren die ronde nog eens drie waterrallen op in kooi 5, maar daarna is het echt gebeurd met de vangsten en gaan we met regen de duisternis in. In de loop van de avond wordt het langzaam aan droog en vangen we nog een waterral in één van de avondrondes. We zijn benieuwd wat de verwachte weersverbetering van morgen zal brengen.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Maandag 17 november 2014

Vogelgriep! gedwongen pauze

De dag begon met het constateren van absolute windstilte en droog weer... Dat was nog eens een goed begin na twee dagen druil en nat. Buiten voelde het meteen ook goed aan en het was ook totaal niet koud. Wel flinke dauw maar dat is niet zo verwonderlijk na zoveel neerslag. Er kwamen bij aanvang van de eerste ronde al meerdere groepjes Koperwieken en enkele Kramsvogels overvliegen en in het bos zaten al een paar Merels te schetteren. In de netten hingen er ook meteen een paar waarbij ook een geringde man van vorig vangseizoen. Geringd op 30 juli 2013 en in de tussentijd alleen begin Oktober dit jaar teruggevangen.
Verder nog een paar Roodborstjes en natuurlijk de onvermijdelijke Waterrallen in de kooien. Door het slechte weer dat gisteravond tot ver in de nacht doorzette zal er naar verwachting maar weinig nachtelijke aankomst van rallen zijn geweest maar toch wisten er nog vijf de ingangen van de kooien te vinden.
Ondertussen waren er een paar groepjes Koperwieken in de hoge berken langs de schapenweide gaan zitten. Die vang je hier dan niet want die komen bij het beschikbaar zijn van zulke mooie uitkijkposten niet naar beneden als ze niet echt willen foerageren. Ook komen er in de tweede ronde wederom Kramsvogels over en hoor ik tot twee keer toe een Oeverpieper, vliegen er enkele Barmsijzen en een enkele Vink en Keep. Er is dus weer trek, eindelijk.
Om half elf worden we gebeld door Ardie met de vraag of we het e-mailbericht van het hoofd van de ringcentrale hebben gelezen. Nee dus, wij zijn immers aan het vangen en ringen en lezen dan nog geen mail... Het vangen van wilde vogels voor ringonderzoek is in verband met uitbraak van vogelgriep in een kippensauna met onmiddellijke ingang stilgelegd in heel Nederland. Dat betekent dus ook voor ons maar één ding: netten sluiten!
En zo geschiedde. We lopen de laatste ronde en vangen dan nog een Rietgors en een Zwartkop. Die Zwartkop is de allerlaatste vogel voor vandaag en blijkt al geringd te zijn. Ja hoor! Niet zomaar een geringde zwartkop, maar met een ring uit LITOUWEN! Dat geeft dan toch onvermijdelijk wel een dubbel gevoel... Het is de eerste Litouwer-zwartkop die we hier met het VRS in al die jaren sinds 1992 gevangen hebben. Helaas zit er meer niet in voor ons en wachten we maar af wat de ontwikkelingen rondom de stand-still-maatregelen zullen zijn.
Aan het eind van de middag arriveert Oscar Franken die voor de VU nog wat karweitjes moet verrichten en hij weet ons 's avonds nog een beetje te vermaken met het vangen van nachtvlinders. Het is weer een heerlijk rustige en bijna windstille avond met al snel een stuk of tien soorten nachtvlinders op het laken. Tijdens het schrijven van dit dagverslag merk ik onbedoeld ineens op de lijst met de totalen van alle jaren dat we nu exact op de kop af 4000 waterrallen hebben geringd in het groene Glop...

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Dinsdag 18 en woensdag 19 november 2014

van stand-still naar vangen en naar stand-still...

De dag van gisteren werd zoals iedereen zal begrijpen beheerst door een chronisch gebrek aan knijpende vingers... Gelukkig hadden we goed aanspraak aan onze bezoeker de heer Gerard de Kroon die ons van een volledig waterrallen-college voorzag. We weten nu dat een loupe ook een handig aanvullend instrument is voor de leeftijdsbepaling van waterrallen want eerstejaars vogels hebben veel opener veren zonder proximale en distale baardjes aan de baarden...
Ardie Noorman vergezelde ons ook nog en had onder zijn arm een nieuw oventje. WE ZIJN GERED! Appeltaart en wat dies meer zij zal wederom ons deel zijn. Dinsdagavond hoorden we van Ardie (na afloop van de lezing die ik namens het VRS heb gegeven voor de Natuur en Vogelwacht Schiermonnikoog) in het dorpshuis dat Evert Jan een bericht had rondgestuurd dat het vangstverbod voor ringers was opgeheven. De kippen in de omgeving van Oudewater snotteren niet meer en ook het vangen van vogels voor wetenschappelijk onderzoek mag weer. Wij dus snel naar het Glop (ik schreef bijna huis) om de kooien weer op scherp te zetten en nog snel even wat werk te verzetten. Net voor de klok van middernacht stonden er 17 waterrallen op de teller. Zover de dag van gisteren.

Het was vanmorgen absoluut windstil in het Glop (terwijl er vannacht nog oost 3 Bft stond) en er was totaal geen dauw. De tweede helft van de netten stond in rap tempo open en we waren er weer volledig klaar voor. Wederom had de eerste ronde enkele merels en wederom waren die in de tweede ronde al weer volledig verdwenen. Op het rallenfront bleef het echter ook verontrustend stilletjes. We hebben inmiddels de eindconclusie getrokken dat er wel wegtrek zal zijn geweest (waar we gisteren nog even ons voordeel van meepikten) maar geen aanvulling vanuit de achterlanden. Wel was er opnieuw (ze komen nog steeds) enige aankomst van roodborsten. Wederom van die exemplaren met vleugels van rond de 74 mm lang.
Verder vooral terugvangsten van diverse soorten waarbij vooral de winterkoning in aantallen opviel. Ook waren er ineens weer sijzen in het terrein, maar ik stel vast dat er maar verbluffend weinig elzenzaad op de bosbodem te vinden is dus die vangsten zullen niet enorm meer gaan pieken. In de bossectie vingen we ook nog een vink terug die op de kop af exact een jaar geleden door onszelf werd geringd en tot vandaag nooit eerder is teruggevangen.
In de ochtenduren werden onze activiteiten op de voet gevolgd door een ekster die zich rond de ringtafel ophield. Hij leek erg gespitst op eten en viel op een gegeven moment een winterkoning in het net aan. Snelle actie wist de winterkoning zonder schade te redden.
De laatste ronde voor donker is de eerste nulronde en ook in de avonduren blijven rallenvangsten beperkt tot één exempaar dat met de hand van de bovenste spanlijn van een mistnet in sectie 7 wordt gepakt.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Donderdag 20 november 2014

Rallenmijlpaal en Engelandvaarders...

Wederom opgestaan met heerlijk rustig weer, windstil en fris maar niet koud. Bij aanvang was het wel volledig bewolkt maar dat zou al voor het middaguur opklaren naar een strakheldere hemel bij een inmiddels iets opkomend windje van 1 Bft uit OZO-richting. En wederom was er lichte trek van lijsters en hingen er weer een aantal merels verspreid door de opstelling. Daarbij een adulte man met een bleke ring... YES ! Een LONDON-ring van een moderne merel met bij op de ring www.ring.ac vermeld. Kortom, er kwamen weer Engelandvaarders het Groene Glop binnensodemieteren.
In die eerste ronde ook meteen een paar rallen in de kooien met daarbij de waterral die ons over de jaar-recordgrens trok; we hebben dus vanaf vandaag nog niet eerder zoveel waterrallen in één seizoen geringd, sterker nog, in slechts twee maanden!
De rallen lieten zich vandaag van hun beste kant zien en werkten ook nog volledig mee in het halen van een andere drempel, de toch wel iets magische grens van 800 individuen.

Naast Ardie kregen we vanmorgen maar liefst 4 man & vrouw van Schierglas op verjaardagsvisite. Het hele gebouw kreeg een uitgebreide wasbeurt van binnen en buiten, alleen de gebaksschaaltjes bleven na afloop als een stilleven staan. De vangsten waren overdag verder minimaal te noemen, maar nulrondes liepen we niet. Dit mede doordat we zelfs enkele vangsten overduidelijk te danken hadden aan de bomenzagers die nu op zo'n 20 meter ten noorden van onze netten van sectie 8 aan het zagen zijn. Het bos van het groene Glop wordt langzaam aan meer en meer een geïsoleerd liggend kooibosje.
Reinoud Norde bezocht ons deze middag nog enige tijd en meteen kwamen de verhalen over de Shetland-eilanden weer los, als je vanaf the Shetlands het eiland Foula niet kunt zien liggen dan regent het, kun je het wel zien liggen dan gaat het regenen.
We vingen vandaag nog een merel terug die in 2008 hier is geringd en ons daarna 21 keer met een bezoek heeft vereerd. Dit was het eerste bezoek van deze nu 8-jarige dame voor dit jaar.
Aan het eind van de middag kwam Gerard de Kroon nog weer langs om nog even zijn berekeningen aan al zijn in het broedseizoen gevangen rallen met ons te delen. Dat waren dus de originele papieren waar uit destijds is afgeleid wat de biometrische boven- en ondergrenzen voor mannen en vrouwen zijn. We hebben hem tevens een mooi voorbeeld kunnen laten zien van wat wij hier in het verleden al eerder constateerden; We vingen een waterral terug uit 2012. dit exemplaar is in zowel 2012 als in 2013 als nu in 2014 iedere keer één keer gevangen en had duidelijk bruinige veerranden op de onderborst- en buikveren en wit aan de kin, beide kenmerken die toch ook door de heer de Kroon tot nu geldend als eerste kalenderjaar gebruikt werden. Dat was dan ook voor hem dus weer leerzaam want hij gaf zowel gisteren als vandaag al aan dat het in al zijn jaren van onderzoek de grootste beperking was dat het aantal terugvangsten eigenlijk te laag lag. Die terugvangsten zijn bij ons dan toch wel iets hoger, al zijn terugvangsten van alhier geringde individuen in successievelijk opvolgende jaren in de meeste seizoenen op de vingers van één hand te tellen.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Maandag 24 november 2014

Een ontijdig einde aan het vangseizoen

Nu echt de laatste vangdag van het jaar omdat de vaste wal voor de tweede keer deze week in de greep van vogelgriep verkeert en we daarom op wettelijk voorschrift van de staatssecretaris verplicht moeten stoppen. Alle kippen (behalve die van de boer aan de overkant) moeten weer opgehokt. Naar ons pas in de loop van deze ochtend is gebleken hadden we dat ook vandaag al moeten doen, maar het journaal van gisteravond repte nog over het opheffen van het vervoersverbod ingaande die middag om 14 uur en de tijdelijke regeling waaronder het verbod op het vangen van in het wild levende dieren ook valt.
Gisteravond hebben we dus na de berichtgeving in het achtuur journaal op TV de netten opengezet en hebben in de omgeving van de luidspreker nog wat rallen geknald omdat al snel bleek dat het een goede rallennacht was. Tien rallen werden gearresteerd door ze van de gesloten netten van sectie 7 te pakken of werden met het schepnet op het looppad gevangen. Grootste verrassing was echter de vangst even na middernacht van een kerkuil in één van de grofmazige netten. Wederom een heel licht exemplaar waarvan we thuis weer gaan nazoeken of we dit een witte kerkuil mogen noemen.
In de ochtend bleek dat de vangst van waterrallen in de nachtelijke uren een voorbode waren van een goede treknacht van deze soort. Ook de kooien deden nu goede zaken en vingen alle vier weer goed. Tevens was er toch ook wel weer aankomst van merels, zanglijsters en enkele groepjes koperwieken. Wat een enorm lang doorlopend seizoen beleven we weer, alleen de kleine zangertjes lijken al volledig doorgetrokken, de lijsters zijn nog steeds niet weg. Sijsjes zijn er ook nog wel maar die verblijven dagelijks maar zeer tijdelijk in het bos want er is amper elzenzaad.
In de dagen na deze onbedoelde vangsessie hebben we besloten om meteen maar te gaan opruimen want de overheid heeft nu een stand-still-periode van 21 dagen afgekondigd. Einde seizoen voor het ringwerk dus. Tijdens de opruimdagen zagen we nog een ijsvogel laag over de glopsloot vliegen op 27 November en vloog er een grote zilverreiger richting oost op 28 November. Hiermee komt dus een vroegtijdig einde aan het vangseizoen 2014. Alle ringers, de vele assistenten en niet te vergeten de sponsoren van ons ringwerk bedankt en tot volgend jaar.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

   ·      ·      ·       ·      ·