Dagboek week 47

20 november 2006

Het kan verkeren...

zo rustig het weer gisteren was, zo ruig ging het vandaag tekeer. Wakker geworden met zwiepende en krakende takken en een harde zuidenwind die af en toe de ramen aan de voorkant van het gebouw liet kraken. Broer Han is vanmorgen met de vroege boot vertrokken en meldde later dat hij op de veerdam niet had kunnen fietsen en dus lopend de boot had bereikt.
Op het veldje naast het gebouw zaten in de schemer al een twintigtal merels. In het bos hingen al meerdere bosjes elzenproppen in de netten... oei, ze waren dus toch nog niet op! Met deze zuidenwind ben je dan blij dat je ditmaal de netten in de schapenweide tijdig hebt dichtgedaan. Hoewel het daar barst van de merels en koperwieken zou het er ook vol hebben gehangen met eikenblad en daar wordt je onder deze omstandigheden niet vrolijk van...
Het centrale deel van de opstelling zit ook vol met heel wat lijsters, vooral koperwieken. De merels beperken zich al snel tot de hoge delen terwijl veel koperwieken toch graag tussen de wilgen en elzen op de grond foerageren. Op die manier vang je er toch regelmatig een paar. De meesten mis je met dit weer echter; vooral als je maar 4 handen bij de netten hebt. Echt roeien met de riemen die je hebt. De regen beperkt zich met de grootste intensiteit tot een uur of 10; we zitten vandaag voor een deel van de dag in een grotendeels droge zone tussen een groot regenfront boven centraal Nederland en losse buien boven het westelijke waddengebied. Dat heeft er waarschijnlijk toe geleid dat de lijsters die kennelijk toch uit het noorden waren vertrokken precies in dat gat zijn gedoken en op het eiland zijn ingevallen; of zullen het toch vogels zijn die al aanwezig waren en nu de luwte van de bosjes opzoeken?
Kees Soepboer en Jan Harthoorn van Natuurmonumenten komen even op bezoek en vertellen dat er ook veel houtsnippen in de duinen zitten; ze willen weten of de schapen al weer terug in de weide kunnen. Onder de huidige omstandigheden dus liever nog even niet...
Het loopt de hele dag gestaag door met wind, proppen, blad, netten uit de takken lospeuteren en ook gestaag vogels ringen. In de lange vrijstaande netsectie van 5 een watersnip gevangen; het blijkt de 1e van het seizoen... beter laat dan nooit. Ook wederom de hele dag drukte met roofvogelactiviteit. Op een gegeven moment jakkert er een sperwervrouw op vijf meter afstand langs de ringtafel achter een koperwiek aan.
De rallen doen het wat minder (ook door de wind?) maar in de 1e ronde toch weer vijf tegelijk in één kooi. De rallenvangsten vinden wel verspreid over de hele dag plaats. Een ral even in de kooi laten zitten tot de terugweg van het rondjes lopen leidt er tot twee keer toe dat er op de terugweg een tweede bij in zit.. Ook de STOCKHOLM-waterral voor de derde keer gecontroleerd. In de polder wordt vandaag flink gejaagd; de weekendgasten zijn weer naar huis en de mooiste plek van Nederland krijgt ineens weer een heel ander gezicht. De hele dag weer onrust onder de ganzen die van de ene naar de andere hoek van de polder verjaagd worden. En dat in een ganzengedooggebied...
Tegen 16:00 uur is het even een stuk rustiger in het Glop; vogels lijken te willen vertrekken. Het begint in de schemer echter te motregenen en veel lijsters besluiten op dat moment om in het glop te gaan slapen; de laatste ronde voor het donker levert dus toch nog circa 25 vogels op. 's Avonds het rallengeluid weer aan en om 23:15 uur nog twee rallen uit de kooien gehaald, één daarvan bleek echter van eerder vandaag. In de struiken bijna een ral met de hand kunnen vangen en verder zat er nog weer één op de bovenste spanlijn van de netten voor de luidspreker.

Groeten, Henri Bouwmeester en familie

21 november 2006

Na regen komt zonneschijn

Net voor het begin van de ochtendschemering is de laatste nachtelijke bui gestopt. Alle netten staan al snel open want er is amper nog wind (zeker t.o.v. gisteren). Er komen in de schemer wel merels binnen maar het is nog maar een schijntje van gisteren en koperwieken zie je eigenlijk alleen maar vertrekken van de slaapplek in de struiken.
Tijdens de eerste ronde is het even schrikken geblazen als ik vanaf sectie 5 ineens de schapen achter het meteoveld zie lopen. Het raster staat toch nog niet rondom de netten in de weide? Snel er naartoe om ze omhoog te schuiven... maar dan blijkt al snel dat het oranje raster is geplaatst op de hoek van het meteoveld en dat de schapen alleen daar toegang toe hebben; gelukkig maar... En dat komt goed uit, want nu door de zwakke wind de netten van sectie 6 open kunnen staan zijn het direct de best vangende netten voor de merels die weer op de hoge randen zitten.
De eerste 3 rondes gaan lekker, maar de vangst zakt snel in als de zon eenmaal flink over het vangterrein schijnt en het nachtgeluid weer omgewisseld wordt. Om 11:00 uur nog even een regenbuitje van zo'n 5 minuten met daarin ook een snel dooiende hagel. Aan de Noordkant van de opstelling een compleet halfronde regenboog; een prachtig gezicht met mooi helder Novemberlicht op het oranjegekleurde riet.
Wel weer rallen in het terrein, maar ondanks de goede indrukken van afgelopen avond duidelijk minder; het heeft vannacht kennelijk te frequent geregend. Een ral van 2005 teruggevangen die de kenmerken van een eerstejaars vogel had t.a.v. de veerrandjes op borst en buik en de oorstreek. Ook de kin was nog redelijk wit en de tarsus slechts lichtelijk naar strogeel neigend. Echt onbetrouwbare kenmerken dus want de vogel was volgens de computer toch echt in 2005 geringd. Deze ral is nu 5 keer nadien teruggevangen… Verder nog een koolmees teruggevangen die op 27 Mei door Symen als nestjong bleek te zijn geringd. Ook een merel van hem teruggevangen die afgelopen Zondag in de zeereep geringd was.
M'n vader vond vandaag in de schapenweide een dode vink met dik opgezwollen ogen; de vogel moet op een gegeven moment door deze ontsteking blind zijn geworden, met alle gevolgen van dien. Toch woog de vogel dood nog 22,4 gram.
De roofvogelactiviteit was vandaag ook een stuk minder, maar toch... Tijdens het ringen dook er een merel als een speer de varens in die voor het gebouw staan, direct gevolgd door een 1e-jaars sperwervrouw die op een tak in de berk ging zitten loeren of de merel tevoorschijn zou komen. De sperwer zat op amper 6 meter afstand van mij en ik kon zien dat ze aan de rechterpoot geringd was. Na een minuutje gestaard te hebben vloog de vogel weg richting Reddingsweg. Nog geen 15 seconden daarna klonk daar in die omgeving het gekrijs van een lijster in doodsstrijd.
De avondronde levert slechts 3 rallen en een roodborst op; de merels zijn op tijd vertrokken. Tijdens het wegringen van die vogels roept er even een ransuil in de berken voor het gebouw; later is ook de kerkuil weer actief.
In de heldere avond nog één waterral uit het net gehaald (hing recht voor de luidspreker) en in de laatste ronde van 23:30 uur nog één uit de kooi.

Groeten, Henri Bouwmeester en familie

22 november 2006

Dubbel goud

Tijdens het lopen van de eerste ronde regent het nog net een beetje na van de laatste bui. Afgelopen nacht zijn er regelmatig buien geweest. Het vangterrein is flink nat en de netten hangen door en zitten vol met glinsterende regenparels. Dus vallen de vangsten ondanks het feit dat er best wel wat vogels in het veld aanwezig zijn tegen, de netten zijn gewoon te goed zichtbaar.
In de kooien meteen weer 5 waterrallen en ook nog enkele merels. De tweede ronde zorgt voor een heel ander beeld! En dan niet in de vorm van aantallen, maar met leuke voorvallen. Ik had mijzelf voorgenomen om vanaf gistermiddag tijdens iedere ronde onder één net de takken, elzenproppen en bladeren weg te harken. Nu begon ik aan sectie 2 en wat komt daar onder de bladeren vandaan? Een gouden ring ! Nee, geen vogelring, maar de ring die één van de assistenten 2 weken geleden in het terrein verloren was...

In diezelfde ronde zit achter in de opstelling een koperwiek in de onderste baan van sectie 5. Hij blijkt niet goed genoeg verward te zitten want gaat er vandoor op het moment dat ik nader. Een eindje verderop springt de vogel echter opnieuw in het net en heb ik hem te pakken. De eerste reactie is: alweer zo'n achterblijver die zich weer terug laat vangen. Maar de ring blijkt wel erg klein. Yo! Een buitenlandse ring: HELGOLAND GERMANY. En als je weet dat je bij koperwieken helemaal niet zo snel een buitenlandse ring aantreft dan ga je dit ook al snel als een gouden ringetje beschouwen…. Het is echt een klein ringetje, net iets groter dan de Nederlandse 2,8 mm ringen. De vijfde buitenlandse ring die ik hier dit jaar in handen heb.
Op de terugweg van die tweede ronde hangt er vervolgens op de plek van de gouden ring ook nog een sperwer. Een 1e jaars man, en de vijfde van het seizoen. Wat een ronde, ik zou haast vergeten dat daar ook nog rallen bijzaten. In de ronde daarna onze bekende STOCKHOLM-waterral weer teruggevangen. Het zou maar zo kunnen zijn dat deze hier wil proberen te overwinteren evenals andere individuen die enkele malen worden teruggevangen.
Vanochtend ook voor het eerst weer zo'n klassieke late merel teruggevangen die zich alleen in November laat zien. Deze was in 2003 begin November door Holmer geringd en daarna nu pas voor het eerst terug. Vaste trekroute of terug in winterverblijf?
Vanochtend ook nog een pittige bui met zowel regen als hagel gehad. Dat leverde drie natte vogels op, maar de ringerstruc (bunnetje-tissue-fladder-fladder) zorgt ervoor dat de vogels binnen 10 minuten het gebouw weer droog en geringd kunnen verlaten.
Vanmiddag ook nog een telefonisch interviewtje gegeven aan een journaliste van NRC Handelsblad. Men wil in Januari een themanummer van het maandblad M maken over het fenomeen internet. In ons geval wil men weten hoe vogelonderzoekers gebruik maken van internet. Nou, over die revolutie is inmiddels veel te vertellen.
In de middag neemt de buienfrequentie toe en vallen de vangsten verder stil. Af en toe pest je enkele merels tijdens het lopen voor je uit en blijft er wel eens eentje hangen. Toch hebben we aan het eind van de dag net één merel tekort om de 1100e voor het seizoen geringd te krijgen.
In de avonduren draait het rallengeluid weer, maar met de ligging in het centrum van een regengebied dat hier amper regen oplevert leidt dat tot geen enkele vangst. Wel een waterral zittend op een kooi waargenomen...

Groeten, Henri Bouwmeester en familie

23 november 2006

waterral, waterhoen, water...uit de lucht.

Wederom passeerde vannacht een groot regenfront, maar ditmaal op een dusdanig tijdstip dat het in de ochtend nog pal boven ons lag. Continue regen dus en geen invallende vogels. En dan ben je heel blij te kunnen beschikken over moderne middelen zodat je al kunt inschatten hoe lang die regen nog zal aanhouden. Op basis daarvan besloten om maar permanent te blijven lopen omdat het einde van het front te overzien was. De vogels reageren er ook heel goed op, dus in die eerste rondes haast niks gevangen. Wel het derde waterhoen voor dit seizoen, en nu voor de verandering eens niet in een kooi maar gewoon voor mij uitvliegend het net in. Bij sectie 4 vloog er ook nog één weg.
Zelfs bij de rallen was te merken dat ze gedurende de regen stilletjes op hun plekkie blijven zitten. De eersten werden dus pas gevangen na de regen die om 10:30 uur stopte. Daarna was ook mooi te zien dat er wat lijsters kwamen invallen. Geen grote aantallen, maar mooi om ze van hoogte naar beneden te zien komen of laag over de bosrand het glop te zien binnenvallen.
Vanaf dat moment sprokkelen we de dag verder door met af en toe een paar vogels. Ook wordt het pad in het bos onder de netten verder aangeharkt, dit levert echter vandaag geen gouden ringen op...
In de laatste ronde nog weer 4 waterrallen tegelijk in kooi 4; daarbij weer een loeizwaar beest, maar ook een terugvangst van een vogel die hier al in de laatste week van Oktober geringd was. Erg leuk om nu met deze aantallen meer inzicht te krijgen hoe die doortrek en/of overwintering in elkaar steekt. Eigenlijk zou je het tot ver in de winter willen blijven volgen...
Vanavond naar het dorp geweest voor een lezing van de natuur en vogelwacht. Een medewerker van Rijkswaterstaat vertelde over de dynamiek van de Waddenzee en het gedrag van zand en water. Hoe illustratief hiervoor was de storm van begin deze maand...
Terug op het Glop nog een rallenronde gelopen en daarbij een ral uit het net voor de speaker gehaald en één uit kooi 3. Ik ben er van overtuigd dat we met een grofmaziger net, in de avonduren opgesteld voor de luidspreker, heel wat waterrallen extra kunnen vangen; heb ze inmiddels op goede nachten regelmatig zittend in het net gezien en zien ontsnappen omdat ze niet vast raken. De ral in de kooi bleek enorm te stinken naar kadaver… heeft ie op één van de vele dode hazen (verdronken bij de storm) gezeten?

Groeten, Henri Bouwmeester en familie

24 november 2006

Rustig, ook met Rallen.

Voor de verandering eens een rustige heldere en dus ook koude ochtend. De zuidenwind staat al wel weer lekker te blazen.
In de 2e ronde een pimpel uit 2002 teruggevangen, nu voor de 32e maal gecontroleerd. Tijdens het ontbijt worden we vergast op het plots verschijnen van een vrouwtje kleine bonte specht. De vogel zit in de berken die vlak voor het gebouw staan. Een aangename observatie zomaar vanaf de ontbijttafel. In de avifauna staat maar 1 waarneming uit 1987, maar na de sluitingsdatum van de gegevensverwerking voor dat boek hebben we hier in het Glop de laatste 3 jaar in ieder seizoen wel één waarneming kunnen noteren; wanneer volgt de eerste vangst?
Het is enorm rustig geworden in het vangterrein, maar toch zie en hoor je wel regelmatig vogels. Zo zitten er bijvoorbeeld nog steeds zo'n 50 vinken onder de wilgen. Slechts af en toe hebben we daarvan afgelopen week een exemplaar gevangen, zo ook vandaag weer. De vogels zitten vooral op de hogere delen waar nog fatsoenlijk gefoerageerd kan worden en na de regenval van afgelopen week is dat dus weer op grotere afstand van de netten. In de sloot hing 2 dagen geleden nog een randje van elzenzaad op 7 cm boven de waterspiegel tegen een boomstam gekleefd, nu drijven ze er weer tegenaan. Ook de waterrallen lijken vandaag minder talrijk; overdag worden er vrijwel geen gevangen, maar toch meldt zich de STOCKHOLM-waterral nog weer eens voor de 4e maal.
Vanmiddag maar vast begonnen met wat snoeiwerk aan de berken bij sectie 5. Berken kun je slechts gedurende een korte tijd na het ringseizoen snoeien en vorig jaar is dat dus niet op tijd gelukt; tijdens dat soort werk zie je nog wel eens iets leuks overkomen vliegen of maak je een leuk voorval mee. Ditmaal kwamen 2 kleine zilverreigers over het meteoveld richting west vliegen en kwam er tussen de berken door een sperwer op slechts enkele meters afstand langsscheuren. Vanmiddag ook nog een koperwiek teruggevangen die hier nu 21 dagen geleden geringd is en in die tijd 13 gram is toegenomen. Ik ga er vanuit dat deze vogel morgen elders in Europa verblijft want ondanks het feit dat je weinig vogels in het veld merkte was er aan het eind van de middag aan alle kanten het vertrekgeluid te horen van koperwieken en merels. Het is dan ook een dusdanig mooie rustige avond geworden dat iedere vogels die in goede conditie verkeert en toch niet gaat vliegen gek is. Tijdens ieder avondrondje is dan ook regelmatig een roepje van koperwieken te horen. Zowel wat de vogels als ook het weer betreft lijkt het wel Oktober. Over hoeveel jaar zullen we dit 'gewoon' vinden? Het is te hopen dat er Noordelijk van Schier ook vertrek is geweest, anders wordt het morgen nog rustiger dan vandaag en moeten we wellicht gaan concluderen dat het gedane zaak is. De koudeval waar je ieder jaar eigenlijk een beetje op zit te wachten lijkt er voorlopig nog niet aan te komen, het blijft de komende weken nog extreem zacht, ook nog niks gehoord van goudvinken, laat staan Noordse goudvinken...
Het rallengeluid draait weer en in de avondrondes toch nog weer 2 exemplaren gevangen.

Groeten, Henri Bouwmeester en familie

25 november 2006

slecht weer........ze zijn er weer!

Een herhaling van enkele dagen tevoren; een nachtelijk passerend regenfront in het eerste uur van schemering en in het kielzog daarvan invallende lijsters in de buiige regen achter het front aan. Het eerste uur dus enkele malen rondgelopen in de regen. Daarbij al een tiental merels uit de netten kunnen halen en daardoor in twee rondes al het dagtotaal van gisteren bijeen vergaard. Er zaten er echter heel wat meer in het terrein dan dat er gevangen werden. Bij het opstaan bijv. al een tiental op het veldje naast het gebouw. Als de regen is weggetrokken komen er weer groepjes en groepen koperwieken binnengevlogen. Een groep van zo'n 100 individuen gezien en deze club heeft enige tijd nerveus in de hoge boomtoppen rondom de opstelling zitten kijken waar het geluid vandaan kwam. Slechts een enkele nieuwsgierige of echt hongerige vang je dan. Verder ook duidelijk nieuwe aankomst van sijzen. Er vliegen in ieder geval twee groepen rond van ongeveer 50 en 100 exemplaren.
De Havik zat weer kekkerend in het bos achter sectie 2. Vannacht is het warmer geworden, je kon dit gisteravond al duidelijk merken. Erg merkwaardig gevoel dat het warmer wordt als de duisternis intreed. Vandaag leidde dat tot een historisch warme dag met hier op Schier maximum temperatuur van 15,3 graden Celsius. In het zuiden van het land 18,9 graden!
De Merels van vandaag waren op één na allemaal krachtpatsers, vrijwel allemaal vet 4 of 5 en hoge gewichten, oplopend tot 127 gram. Wat je dan al ziet aankomen gebeurt dan ook... de conditie van de vogels is zo goed dat ze kennelijk al snel verder trekken. Na de derde ronde is het dus ineens helemaal stilgevallen.
Ardie is vandaag ook actief met de tuinvangst en kan twee terugvangsten van staartmezen en een merel melden. De staartmezen waren vorig jaar in het Glop geringd en de merel bleek van eerder dit seizoen.
We hebben bezoek gehad van Jan Brouwer, de rechtmatige eigenaar van de gouden ring. Hij kwam speciaal naar het eiland om de ring persoonlijk op te halen. Het bleek een erfstuk te zijn dus blijdschap alom.
De middag is weer erg rustig wat de vogels betreft. In de tijd die tussen de rondjes overblijft wordt er alvast wat gesnoeid aan de berken van sectie 5. Vanmiddag ook besloten om sectie 6 maar op te ruimen. Door de aanhoudende zuidenwind en de hevige bladval van de eiken kunnen ze toch amper nog open staan en bovendien wil Natuurmonumenten de schapen graag weer verweiden.
In de laatste avondronde nog een stuk of 9 merels gevangen die duidelijk van plan waren om in het terrein te gaan slapen; er stond tegen het vallen van de duisternis dan ook een zuidenwind van 7 bft; daar gaat zelfs een merel kennelijk liever niet tegenin, hoe goed hun conditie ook bleek te zijn.
Vandaag is in Nijmegen weer de jaarlijkse landelijke SOVON-dag gehouden en daar heeft enig overleg plaatsgevonden over de vangsten die hier nog steeds doorgang vinden. Er komt dus het voorstel om in December nog te kijken of er nog wat meer waterrallen gevangen kunnen worden teneinde te kijken hoe lang die trektijd nu precies doorloopt.
Voor het eerst deze periode 's avonds totaal geen activiteit van waterrallen kunnen bespeuren, niet in de kooien en niet in de struiken.

Groeten, Henri Bouwmeester en familie

26 november 2006

Weer merels...

Een herhaling van zetten, maar dan met direct in de ochtendschemer al droog weer. In de voorgaande nacht is het voor het eerst ook eens droog gebleven. We hebben echter wel een stevig opstekende zuidenwind gehad die zo z'n sporen in het Glop had achtergelaten. In het bos hingen onverwachts heel wat elzenproppen en zelfs complete takkenbossen met proppen op ons te wachten om uit de netten gepeuterd te worden. Daar pas aan begonnen na eerst 2 rondjes merelrush te hebben verwerkt. In die tweede ronde ineens bij de overgang naar de ponyweide 3 merels en 5 koperwieken in de twee netten die daar staan. Er vloog bij nadering nog een groep van zo'n 20 koperwieken op van het stukje achter de takkenbossen van snoeihout. Het zou echt een uitkomst zijn als we een keer in staat waren die takkenbossen hier weg te halen en ook weg te laten. Dit is echt een heel goede plek (net als bij het laatste net van sectie 8) waar lijsters graag op de grond foerageren.
Het ochtendpiekje was nog weer iets rustiger dan gisteren, maar bestond wederom uit overwegend topfitte vogels, met wederom één uitzondering. Wat verder opviel was dat het overwegend adulte vogels zijn, een trend die de afgelopen 2 weken sowieso al opviel, maar die zich nu wel heel sterk aftekent.
In het bos ook weer een groep sijzen en enkele malen overvliegende putters. De vinken zijn vandaag duidelijk in mindere aantallen aanwezig. Ook enkele barmsijzen gehoord.
Tijdens het proppenpeuteren (je staat dan lekker stil bij de netten) tot 2 maal toe een havikman die laag door het bos achter een lijster aanjakkerend recht op ons af komt vliegen, maar ons net te vroeg in de gaten had en als een raket naar de boomtoppen klimt. Later op de ochtend bij het gebouw ook nog weer een sperwerman laag over het pad naar de slagboom zien vliegen.
Het wordt verder een heerlijke zachte herfstdag met eindelijk eens minder wind en een aangenaam temperatuurtje. In de middag weer gesnoeid bij het meteoveld en daarbij opgeschrikt door een luid krijsende lijster. Snel gaan kijken en het bleek om een koperwiek te gaan die gegrepen was door een blauwe kiek-vrouw. De vogel wist te ontsnappen en in een blinde reactie kwam de kiekendief recht op mij afgevlogen. Op een tiental meters afstand zag de vogel mij en gooide de rem er op. De staart breed spreidend gooide de vogel zich achterover en ging terug naar waar ze vandaan kwam. Een magnifiek moment en dit soort ervaringen illustreren maar weer wat je allemaal kunt meemaken als je veel bij de netten in de buurt bent...
De rallen hebben het vandaag rustig aan gedaan; in navolging van de ervaringen tijdens de avondrondes van gisteravond bleken er vandaag duidelijk minder in het veld te zitten. Zouden ze dan toch, zoals de mannen van vinkenbaan Castricum eerder dit seizoen opperden, graag een buitje op zee hebben? Toch nog wel weer eens de STOCKHOLM-waterral gecontroleerd. Nu ineens is hij toch weer duidelijk in gewicht aan het toenemen; één van onze laatste ontmoetingen? Het seizoenstotaal voor de waterrallen staat nu op 275... In één van de avondrondes zit er een ral op de grond onder de speaker, tref ik op drie plaatsen een verse poepstreep in de netten, maar vang ik helemaal niks in de kooien.
Het is een knalheldere nacht met optrekkend vocht tot in de bovenste baan van de rietnetten.
Overigens: is het al wel iemand opgevallen dat we het tweede jaar in ons bestaan ingaan waarin we helemaal geen vuurgoudhaantjes hebben geringd? Het kan nog, maar...

Groeten, Henri Bouwmeester en familie

   ·      ·      ·       ·      ·