Week 48

Zaterdag 27 november 2010

Razende roodborsten.

Geheel volgens voorspelling is het vannacht weer een paar graden kouder geworden. Bij het opstaan is het -5 graden en tijdens het lopen van de eerste ronde kraakt de bovenlaag van de modder op de looppaadjes als fondant onder je laarzen in stukjes. In de eerste ronde hangen er 2 roodborsten bij elkaar in het net. De ene is al op 3 Augustus geringd en de ander is een vogel die gisteren alhier een ring kreeg. Vul maar in hoe de hierarchie onder deze twee vogels verdeeld zal zijn en waarom ze zo dicht bij elkaar in het net hingen. Verder nog vier merels in deze ronde en in de kooien drie waterrallen waarbij één ral van gisteren terug. In de schapenweide hangt er nog een late zanglijster in de netten.
Er komen een paar maal groepen brandganzen recht uit het noorden het eiland overvliegen om even later in de polder te landen, ze waren dus nog niet allemaal gearriveerd. Daarna is het stil in het Glop... Er is hoogstens een enkele merel of pimpel te horen en af en toe vliegen er weer wat sijzen over de elzentoppen.
Aan het eind van de ochtend sta ik blaadjes uit de netten te schudden als ik een gesuis door het bos hoor. Het blijkt een havikvrouw te zijn die recht op mij af kwam vliegen maar voor de overkant van de sloot het roer omgooit en ter plaatse van het vorig winter opengezaagde gat als een raket loodrecht omhoog schiet en over het bos wegvliegt. Direct daarna komen twee buizerden uit het bos omhoog... Enkele rondjes later loopt Evert Jan langs de netten en haalt een vers geslagen en deels al aangevreten merel uit het net; van roofvogelactiviteit is dus zeker nog wel sprake.
Ik ben vandaag tussen de bedrijven door maar alvast met het snoeien van de berken bij sectie 5 begonnen, tijd genoeg, en mooi droog vriezend weer. We hebben vandaag nog even weer kunnen genieten van de middeldonkere buizerd die vandaag vanaf het dak van het gebouw in één van de berken vlak voor het gebouw ging zitten. Helaas met de rug naar ons toe zodat we de ring niet hebben kunnen zien.
Aan het eind van de middag vliegt er weer een wolkje sijzen boven het glop dat bij herhaling weer in de toppen van de berken op de rand van sectie 7 en 6 gaat zitten. Zo ook weer af en toe enkele barmsijzen. Pas in de laatste ronde hangt er bij verrassing in sectie 7 dan toch nog een grote barmsijs, een 'gewone' grote...
En zo zit er al weer een vangdag op. We beginnen ons langzaam maar zeker te realiseren dat het waarschijnlijk over is. Doordat de sneeuwval die we hier hebben gehad niet dekkend over een groot gebied heeft plaatsgevonden heeft het wellicht een tegenovergesteld effect gesorteerd, het eiland is wat de zangertjes bedtreft leeggelopen...

Groeten,

Henri en Hanneke.

Zondag 28 november 2010

De 11.000-ste!

Het heeft vannacht weer iets steviger gevroren, al stelt 5 graden beneden nul nog niet zo heel veel voor. Toch is het ijs in het Glop al een centimeter dik. In de eerste ronde blijkt er toch wat aankomst te zijn van merels. In het bos hangen er vijf waarbij één exemplaar met een mooie bleke en net iets kleiner lijkende ring... Inderdaad, INFORM LONDON! Een mooi stevige adulte man met van die bleke voetzolen. Aan de onderkant van de ring is te zien dat ie er al een paar jaar mee rond vliegt want die kant is duidelijk al iets dunner gesleten. Het is de elfde London-merel in het bestaan van de VRS.
Halverwege sectie 7 hangt in de eerste ronde een houtsnip in het net, wellicht de vogel die ik vannacht in de laatste ronde miste doordat'ie uit het net kon opspringen? Op twee plaatsen langs de netten springt een watersnip uit de kant van het pad op en op een derde plek hangt er één even in het net maar weet toch z'n weg te vervolgen.

De paden langs de netten zijn inmiddels toch echt wel hard bevroren geraakt, het knisperen begint af en toe glibberen te worden. Alle netten van sectie 5 zijn totaal wit uitgeslagen van de rijp; nu is het pas goed gaten tellen. Vangen doen ze op deze manier natuurlijk totaal niet... Er komen weer brandganzen recht uit zee overvliegen en tijdens de eerste ronde draait een havik ook al een mooi rondje boven het zonnige glop. In de kooi bij sectie 4 zitten twee waterrallen; deze blijken op 12 en 14 November te zijn geringd.
Ondanks de indruk van lichte aankomst duurt het toch nog tot de derde ronde dat we de 11.000-ste ring voor dit jaar kunnen aanleggen. We hebben nog niet eerder de 10.000-grens gepasseerd, en dan nu ook nog eens de 11.000! De eer valt te beurt aan een sijsje dat aangelokt werd door alle elzenzaad dat rijkelijk in het ijs ingevroren zit.

Bij vertrek voor de ronde van 11 uur komt er een bonte kraai laag over het gebouw vliegen. De vangsten zijn rond dat moment al behoorlijk teruggevallen, maar met de gemiddelden van afgelopen week mogen we niet klagen. We vangen nog een nieuwe soort voor deze periode, een grote bonte specht die ik hier zelf vorig jaar in Juli heb geringd toen ie nog in jeugdkleed was. Deze vogel is nu pas voor het eerst weer teruggevangen.
Opvallend is vandaag de activiteit van winterkoningen, we vangen er maar liefst 6 terug. Daarbij geen vogel van hoge leeftijd, wat wil je na twee nogal strengere winters, maar wel drie vogels van vorig seizoen. Daarvan is één exemplaar nu pas voor het eerst dit jaar teruggevangen. De sijzen en de barmsijzen zijn vandaag duidelijk in mindere aantallen aanwezig, toch weggetrokken met de toenemende vorst? Op het meteoveld zit rond het middaguur nog even een geelgors te roepen.
In de middaguren combineer ik het lopen van een ronde met het snoeien van iedere keer een berkenboompje en begin ik met het binnenhalen van de netten van sectie 6, de netten in de schapenweide. De laatste ronde wordt weer gelopen bij flink toegenoemen vorst en levert nog 2 nieuwe merels op. De wind is dan iets toegenomen, voor de komende dagen wordt er verder toenemende tot zelfs harde wind voorspeld, dat gaan gure dagen worden, vooral als er dan ook nog sneeuwval bijkomt. We gaan geloof ik maar haast maken met opruimen...

Groeten,

Henri en Hanneke.

Maandag 29 november 2010

GUUR! voor de vogels begint het winteravontuur.

Het heeft vannacht weer ongeveer 5 graden gevroren. De paden zijn wit uitgeslagen, maar de netten niet. Meteen vanaf het eerste licht staat er een snijdend gure oostenwind. Er zijn in tegenstelling tot de merels van gisteren zo goed als geen vogels in het terrein merkbaar. Wel zitten er weer meer waterrallen, althans die indruk hebben wij als we afgaan op de aantallen die we horen roepen. Het vangen wordt minder, maar dat kan sterk te maken hebben met het feit dat de kooien nu echt flink vastgevroren in het ijs zitten. Dat wordt nog een heel karwei met het opruimen ervan.
We zien vandaag een havikvrouw jagen boven het vangterrein; het lijkt erop dat ze het gemunt heeft op de rallen die nu niet veel dekking meer hebben. Met het dichtvriezen van het terrein zullen ze ook wel niet lang meer blijven. Voedsel zoeken wordt moeilijker voor ze. Dat getuigd ook het gewicht van een ral die we vandaag terugvangen; deze ral is in 13 dagen na de laatste vangst iets meer dan 25 % in gewicht afgevallen. Maar goed, het zes keer terugvangen van die ral met Zweedse ring een aantal jaren geleden suggereerde ook dat ze wellicht eerst afvallen na aankomst en dan pas weer opvetten. En de vangsten van die vogel vond plaats zonder vriezend weer...
Ook bij de zangertjes merken we vandaag een paar vogels die in de afgelopen nacht alleen al voor het warm blijven tijdens de slaap 10 % in gewicht waren afgenomen, ik wou dat ik dat kon... In de eerste ronde vingen we vrijwel niets, maar helemaal achteraan in de opstelling bij sectie 5 hingen wel een paar staartmezen. Het blijken vijf vogels te zijn die allemaal al een ring hebben van vijf verschillende ringdatums. Er zit één vogel bij van dit jaar en de andere vier zijn allemaal in 2009 geringd op 2 en 11 September en 11 en 13 Oktober.
Vanaf een uur of 11 valt de gure wind behoorlijk terug van 3 naar 1 bft, maar dat is maar tijdelijk. Vanaf een uur of 1 na de middag komt'ie dubbel en dwars terug en aan het eind van de middag waait het snijdend 6 - 7 bft uit het oosten.
Gisteren zijn we begonnen met het weghalen van de eerste netten, en vandaag zijn we daarmee verder gegaan. Tijdens dat opruimen wordt mijn aandacht getrokken door een iel hoog geluidje in de wilgen en even later zie ik kortstondig maar duidelijk herkenbaar aan de oplichtende stuit een PALLAS BOSZANGER zitten en een paar maal vlinderend voor een bemoste tak vliegen. Dat vlinderen zien we rond het gebouw ook uitgevoerd worden door meerdere mezen en af en toe een roodborst die alle kiertjes en gaten van de kozijnen aan het afspeuren zijn naar spinnetjes en andere insecten. Op een gegeven moment zit er een koolmees op de plank waar de ringstrengen aan hangen en zit er een tweede op een fietsstuur. In de voorlaatste ronde vangen we nog twee ongeringde vogels, een heggenmus en een tjiftjaf.
Aan het eind van de dag is 60% van de opstelling weg en begint het karwei van drogen, labelen en uitzoeken wat weg kan en wat gerepareerd moet worden. Morgenochtend halen we de rest binnen.

Groeten,

Henri en Hanneke.

Dinsdag 30 november 2010

GUURDER! De vogels krijgen het al moeilijk.

Bij het opstaan bleek de wind nog even hard langs het gebouw te blazen dan gisteravond laat. Een snijdende Oostenwind met kracht 5 dus. En dat terwijl de temperatuurkaart van de KNMI aangeeft dat we in het warmste deel van het land zitten... Nou ja, warmste is maar een relatief begrip als je praat over verschillen binnen de marge van 2,5 graden. In de eerste ronde vangen we met de beperkte opstelling van slechts nog sectie 1 / 2 7 en de helft van 3 toch nog 11 vogels waarvan 1 ongeringd. In die ronde een merel die sinds de laatste vangst van zes dagen geleden 22 gram is afgevallen, dat is maar liefst 22,4 procent van het lichaamsgewicht. En dat is niet de enige vogel: we vangen een waterral voor de vierde keer sinds 12 November en die is in die tijd 31,3 % in gewicht afgevallen. Het wordt voor de meeste vogels een kwestie van maken dat je wegkomt want beter wordt het er niet op voor je...
Toch zijn er ook opstekers. We vangen roodborsten die toenemen in gewicht. Zelfs een vogel die, ik als ik hem destijds zou hebben geringd en een gewicht van 13,8 gram had afgelezen, ik niet veel kansen op overleven meer zou hebben gegeven. Wonderwel nam de vogel bij verschillende controles langzaam maar zeker toe in gewicht en woog op de 18-de november zelfs 16,3 gram. Nu de laatste dagen wordt het weer wat moeilijker want het gewicht is tijdens twee controles weer zakkend naar nu 14,9 gram.
Maar ja, met het sneeuwdek dat er nu ligt wordt het ook moeilijk om nog voldoende eten bij elkaar te scharrelen. De meeste barmsijzen lijken wel te zijn verdwenen, sijzen vliegen er wel volop, en die beginnen na alle zaadworp na de wind van gisteren ook echt naar beneden te komen. We zien een groep van zeker 50 vogels van de grond opvliegen bij sectie 1, vanzelfsprekend als de netten er niet meer staan. Toch vangen we er vandaag 3 waarvan 1 geringd.
We vangen vanochtend ook nog een leuk klein vogeltje terug... Een onmiskenbare taigaboomkruiper die hier op 24 Oktober geringd is. Het is een heel erg licht exemplaar met ook een opvallend klein snaveltje.
Om 14 uur hebben we de laatste gewone mistnetten gesloten en kan het opruimen van alle haringen, touwtjes, bordjes en stokken beginnen. Alleen de grofmazige netten moeten dan nog weg. Als ik vertrek om die op te halen spreek ik tegen Hanneke uit dat ik het wel jammer vindt dat ik dit seizoen helemaal geen buizerd heb gevangen. U voelt hem al komen...
Ik kom bij het langste net in de schapenweide en daar hangt dus een BUIZERD! En niet zo maar één: hij heeft een doffe oud uitziende ring en ik meen al wat aan de kop te herkennen. En dat voorgevoel blijkt te kloppen want ik heb een foto van die kop op de screensaver van m'n laptop staan! Ik blijk hem in 2007 alhier samen met Peter van Horssen te hebben geringd en de vogel was toen ook al adult. Niet de minste afsluiter voor de mistnetvangsten...
We gaan tijdens het verder opruimen en snoeien nog een paar dagen door met de rallenkooien. En ook daar vangen we vanavond nog een verrassingssoort: een nieuwe jaarsoort in de vorm van een WATERSNIP! En daarmee hebben we nu een seizoen met 73 soorten.

Groeten,

Henri en Hanneke.

Woensdag 1 december 2010

GUURST! veerboot vast en kooien vast...

Een dagverslag zonder vangsten... We hebben vandaag alleen nog gepoogd rallen te vangen met de vier diepvrieskooien. De kooien staan nu alle vier dik in het ijs en het zal hakken worden om ze er uit te krijgen, of afwachten tot de dooi het ons makkelijker gaat maken... We horen dat de ochtendboot naar het eiland is vastgeraakt op het Wad. Niet in het ijs, hij is door de harde wind tegen de rand van de geul gedrukt en daarin vastgeraakt. We zien midden op de dag al een vliegtuigje met een reportageploeg boven het Wad vliegen... De mensen op de boot hebben wel waar voor hun geld gekregen zeg.... Ik heb dit fenomeen jaren geleden ook zelf al eens meegemaakt; verbazingwekkend hoe de mensen dan als razende gekken naar het buffet rennen en chips en gevulde koeken inslaan...
Er zitten nog steeds wel rallen in het terrein, we horen er meerdere roepen en zien vanuit het gebouw regelmatig een (nog) ongeringd exemplaar het pad oversteken vanuit de braamstruiken bij de strandwagen naar de sloot die langs sectie 1 nog steeds open is. Wordt daar nog steeds warm water op geloosd? Ondertussen is er door de harde en extreem snijdend koude wind die vandaag de hele dag met 7 bft het eiland geselt al heel veel elzenzaad op het ijs van de Glopsloot en op de sneeuw langs het pad gevallen. De vele sijzen en een enkele barmsijs die er nog rondhangt doen er hun voordeel mee. Ondertussen zien we de merels veelal dik zitten en zo min mogelijk bewegen om energie te sparen. Er zit op het pad naast het gebouw een grijze merelvrouw om zich heen te kijken waarbij je ondanks het dikzitten nog kunt zien dat het bordtbeen uitsteekt...
Rond het middaguur komt er een buizerd weer even langs het gebouw vliegen om vervolgens boven de sloot in een berk te gaan zitten. Nog geen 30 seconden later volgt er een tweede vogel die recht op de eerste afvliegt en hem / haar wegjaagt.
Tijdens het opruimen van bordjes, stokken en haringen horen we bij sectie 5 aan de overkant van de sloot een grote 'Trompetter'-goudvink roepen. Nu wel...
We hebben vanmiddag alle netten uitgeselecteerd en droog en muisvrij opgeborgen en Hanneke is druk in de weer geweest met het wassen van alle vogeltransportzakjes. Dat levert een weer een zeer onwelriekende geur op die geen wasmiddel kan onderdrukken... Morgen grijpen we de gelegenheid aan om het ijs op te gaan en op de sloot de takken weg te snoeien waar we de laatste jaren nooit meer bij hebben kunnen komen. Per slot van rekening kan het maar zo zijn dat het in Januari warm water regent...

Groeten,

Henri en Hanneke.

Donderdag 2 december 2010

Aan de slag!

De wind is vannacht vrijwel geheel gaan liggen en dus kunnen we eindelijk weer buiten aan het werk. We zijn begonnen om op het ijs op de sloot alle wilgen en elzen te verwijderen. Een uitgelezen kans die jarenlang niet is samengevallen met een officieel snoeiweekend. Het ijs was op de open stukken inmiddels 5 cm dik, maar op de stukken waar meer riet en takken stonden duidelijk dunner en dat hebben we geweten... Maar goed, het knippen en zagen ging ondanks regelmatig door het ijs zakken voortvarend en we hebben heel wat meters kunnen maken, in ieder geval zijn de plekken waar het meest stond nu schoon. Tijdens het snoeien zat er af en toe nog een enkele roodborst op het ijs, één maal een rechtsgeringde op 2 meter afstand. Verder vlogen er regelmatig weer groepen sijzen rond en kwam er nog weer een groep van circa 30 barmsijzen over. We pestten twee houtsnippen op en hebben enkele malen een Noordse goudvink gezien en gehoord. In de top van de hoge berk achter het gebouw zat een vrouw Noordse goudvink.
In kooi 3 vingen we vanmiddag zowaar nog een waterral. Het was een geringde vogel uit de vangweek van Symen Deuzeman en toen geringd op 31 Oktober door Peter de Boer. Nu was de vogel 10% lichter geworden. Deze ral is nu de 2499-ste in ons bestand.
Morgen nog één erbij en we hebben een heel mooie reeks vangstgegevens verzameld. De bosluidspreker is inmiddels ook verwijderd, nu de kabels nog.
Vanavond is het opnieuw gaan sneeuwen,er ligt op het moment van het schrijven van dit verslag (twaalf uur) al weer 12 cm verse sneeuw...

Groeten,

Henri en Hanneke.

Vrijdag 3 december 2010

Klooien met de kooien.

Het heeft vannacht nog een klein beetje bijgesneeuwd en vanochtend ontwaakte het eiland in een nieuwe hagelwitte deken van 15 cm sneeuw. Als vogelringer meet je die dikte natuurlijk met je vleugellineaal, maar op dat idee kom je natuurlijk pas als je eerst in het hele gebouw naar een meetlat hebt lopen zoeken.
We zijn eerst maar eens begonnen met een rondwandeling door het gebied om te genieten van het prachtige nieuwe landschap dat de sneeuw had geschapen. Op de Glopsloot waren al loopsporen van rallen en merels zichtbaar bij de plekken waar door kwel een stukje sloot ijsvrij was gebleven. Je kon zien dat er al vogels een bad hadden genomen en ook al in de laag onder de sneeuw hadden zitten wroeten. Zo zagen we gisteravond ook al dat er een haas over het pad had gelopen (nou ja, met sprongen van meer dan 2 meter tussen de prenten kun je amper van lopen spreken) en de sloot was overgestoken. Onder de Ebelbrug ook nog volop loopsporen van waterrallen die kennelijk onder de brug hebben overnacht. Ook de bewoner van het rattenhol in de schapenweide was al buiten geweest, er liep een spoor vanuit het hol richting het berkenbos. Maar tevens was zichtbaar dat de bewoner weer thuis was want de ingang zat dicht met sneeuw maar er was een klein ademgaatje vrijgehouden van zo'n 1,5 cm diameter.
Na deze wandeling zijn we begonnen met het weghalen van de luidsprekers en daarna het ontmantelen van de inloopkooien voor waterrallen. Dat werd nog een heel karwei want ze moesten letterlijk uit het ijs en bevroren modder worden gebikt. Maar na flink wat geworstel en gesjor slaagden we daar in. De kleine opvangkooitjes staan nu bij de kachel in het veldlab te ontdooien. En daarmee kwam er een officieel einde aan onze misukte queste naar de 2500-ste waterral in het bestaan van de VRS. Meer zit er voor dit jaar echt niet in, of een andere VRS-er moet nog plannen hebben om iets te ondernemen voor de jaarwisseling.
Tijdens het veldwerk hebben we nog enkele veldleeuwerikken en barmsijzen over horen en zien komen en zagen we ook nog een roepende boomleeuwerik pal Noordoost overvliegen. Terwijl ik binnen bezig was om de ijsvrije en vervormde rallenkooitjes te herstellen zagen we een bezoeker lopend naast zijn bepakte fiets door de sneeuw het pad naar het veldlab op komen. Het bleek Martin Duisterwinkel te zijn die dit weekend op het eiland nog teken wil gaan vangen. In het dennenbos schijnt het onder deze omstandigheden nog steeds dooi te zijn in de strooisellaag onder de dennen.
Wegens de aanwezigheid van goudvinken en sijzen rond het gebouw hebben we in de middag toch nog even een tijdje sectie 1 weer gebruikt. Dat leverde slechts twee koolmezen en een roodborst retour op. Daar zat een boulimia-koolmees bij die dit najaar vijf keer gevangen is; op zijn 'magerste' dag woog deze man 19,4 gram en nu maar liefst 21,9 gram. De roodborst is op 19 September geringd en daarna tot op heden in zeven vangsten op een verbluffend vergelijkbaar gewicht gebleven.

Groeten,

Henri en Hanneke.

Zaterdag 4 december 2010

Struinen door de sneeuwduinen.

Vandaag waren de omstandigheden weer eens drastisch anders. Er stond van meet af aan een stevige wind die de sneeuw tot sneeuwduintjes blies. De schapen stonden dicht opeen in de hoek van het weiland en hadden op het moment dat de volgende sneeuwval begon al snel een wit laagje op hun vacht liggen alsof ze met poedersuiker bestrooid waren.
Ik ben vandaag bezig geweest met het binnenhalen van de kabels van de geluids-installatie. Ook dat werd zoals te verwachten was een heel verfrissende actie want bij iedere boom waar de kabel over een tak was getrokken kreeg ik een welverdiende vracht sneeuw in m'n nek. Bovendien was er eens een kleine trap in het Glop te zien, waarvan we natuurlijk een foto hebben gemaakt.

Er zat ook weer een buizerd in het glop, maar ditmaal toch weer een ander dan de twee die we deze weken steeds zagen. Deze was donker van kleed en had een duidelijke lichte eindband op de staart. Vanwege de slechte weersvoorspellingen voor morgen, dooi met kans op ijzel, hebben we besloten om dat af te wachten en op maandagochtend naar huis te gaan. Bovendien weten we vrijwel zeker dat we in Lauwersoog de wegenwacht nodig zullen hebben omdat we de handrem op de auto hebben laten staan en die is zeer waarschijnlijk vastgevroren.
In het veldlab kondigen zich de eerste winterse perikelen ook al aan want de kachel haperde. Da's niet goed als dat gebeurt vlak voor je naar huis gaat en het gebouw achterlaat.. Daarom hebben we de monteur er maar bijgehaald. Hij kwam lopend naar het veldlab toe want de sneeuwschuivers hadden de sneeuw van de weg voor de inrit naar het Glop geschoven (hier woont toch niemand) en op het pad bij de slagboom lag al een sneeuwduin van een halve meter hoog.
Daarna zijn we dus nog maar even weer wat boodschappen gaan halen in het dorp. Onderweg nog slechts een paar kraaien gezien, de polder was verder helemaal leeg. De brandganzen zullen ook andere oorden hebben opgezocht waar het sneeuwvrij is.
Op de terugweg troffen we in de berm bij de Duinhoeve een kat aan die zat te vreten van een dode haas. Die haas ligt hier nu dus te wachten op een buizerd. We hebben ook nog even de netten open gezet en nog weer een paar vogeltjes kunnen terugvangen en zelfs nog een vink kunnen ringen. Morgen halen we de resterende twee kabels uit het bos en gaan de laatste vier gerepareerde rallenkooitjes de opbergruimte in.
Dan is het wel klaar voor dit jaar.

Groeten,

Henri en Hanneke.

   ·      ·      ·       ·      ·