Dagboek van Week 31

Waarin onze koene Hoofdringer zich terug waagt op het fort met geen andere verdediging dan een wasknijper op de neus, en zich bij tijdelijk gebrek aan gevogelte als een ware prikkebeen vermeit met de jacht op de vlinders van de nacht.

Zaterdag, 28 juli 2012

Opnieuw verhuizen.

Na twee nachten te hebben doorgebracht in een piepklein kamertje voor twee personen bij de familie Visser van de Duinhoeve (wel handig, je kon zittend op het bed bij de wastafel komen) zijn we vanmorgen terugverhuisd naar het veldlab, waar de stank in één van de slaapkamers inmiddels weer iets beter te verdragen is. In de andere slaapkamer is het ook beter, je valt nu pas na een paar minuten flauw...
Twee deuren zijn inmiddels door het vocht zo opgezwollen dat ze niet meer open of dicht kunnen, dat worden flinke reparatiekosten. Ook vandaag tijdens de opruim- en werkzaamheden aan de netopstelling een paar vogeltjes gevangen.
Vanavond zijn we in het dorp naar een prachtige lezing van Kars Veling van de vlinderstichting geweest, met na afloop een geslaagde nachtvlinder-vangactie achter het bezoekerscentrum. Hij mocht het verhaal afsteken voor jawel, dertien mensen...

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Zondag, 29 juli 2012

Vol vooruit.

Onze eerste volledige vangdag na de rioleringsmisère, die ons afgelopen dagen dwong om met andere dingen bezig te zijn. Het gebouw is inmiddels grotendeels droog en we zijn na twee nachten bij de Duinhoeve gisterochtend weer terug verhuisd en slapen nu in het vierde bed van deze vangperiode. Persoonlijk geef ik toch meer de voorkeur aan een kroegentocht... De meeste deuren zitten inmiddels loeiklem en die naar het opslaghok is zelfs al aan de onderkant uitgescheurd. In het gebouw hangt nog steeds een ondraaglijke stank die we er uit proberen te drijven door de kachel flink te laten draaien met de ramen tegen elkaar open. Verspreid door het gebouw staan schaaltjes met huishoudazijn, een heel goede ouderwetse geurvreter. Gelukkig kunnen we het meeste werk buiten verrichten. Naast de stank in het gebouw is het ook in korte tijd helemaal volgevlogen met duizenden vliegen in alle soorten en maten. Het is binnen kennelijk zo onhoudbaar dat de meesten dood uit de lucht vallen, het ligt er vol mee.
We vangen vandaag met bijna de gehele opstelling, behalve secties 9 en 0 want die staan nog niet. In totaal dus 522 meter. We kunnen dit doen omdat we pas over drie dagen weer voor het CES-project gaan vangen en dan weer een hele serie netten juist dicht moeten blijven voor die laatste vangdag van dat project voor dit eerste jaar.

Het is tijdens de eerste ronde heel erg rustig in het veld, amper wind en volledige bewolking die uitgroeiend is tot een regengebied; zes vogels in deze ronde. Tweede ronde zoals te verwachten iets beter, 13 vogels waaronder één juveniele grote bonte specht terug. Het regengebied verwaaid boven het eiland grotendeels en alleen van 9 uur tot 09:20 uur valt er serieuze regen. Vanaf 09:30 uur klaart het in korte tijd helemaal op en meteen daarna beginnen de vangsten ook wat aan te trekken met een uur later al duidelijk de eerste vogels die op de sloot afkomen. Daarbij ook een paar kleine barmsijzen met heel juveniele exemplaren die de vleugel nog niet eens volgroeid hebben. Daartussen hangt ook nog een sijsje in jeugdkleed, wellicht van een eilander broedgeval, of al onderweg? In groot-Brittannië zijn er al behoorlijke verplaatsingen van sijzen en eergisteren hoorde ik hier in het Glop ook meermalen een klein groepje over komen vliegen. Later op de middag vangen we ook nog een tweede kalenderjaar man. We lopen een ronde die ineens een verdubbeling van het dagtotaal inhouden met allerlei soorten die je nu maar kunt verwachten. Aan het eind van de middag pesten we vlak naast het net van sectie 7 een houtsnip op die later in het bos bij sectie 2 nogmaals omhoog komt vanaf de plek waar we hem heen zagen vliegen; vangen zat er echter niet in want de vogel besloot om op die plek dan maar loodrecht omhoog te vliegen. In de ronde tijdens kooktijd constateer ik op basis van de hoeveelheid donsjes en een grotere dekveer dat de eerste buizerd ook in een net heeft gehangen, helaas het standaardnet dat vlak in de buurt van één van de grofmazige netten staat... We hebben relatief weinig terugvangsten, als je ziet dat we ons eerste CES-seizoen er bijna op hebben zitten. Maar gedurende de dag sprokkelen we er daar wel een aantal van bij elkaar. Bijvoorbeeld een kleine karekiet uit 2009 die in 2010 en 2012 totaal niet is teruggevangen maar dit jaar nu voor de tweede keer. Ook een kleine karekiet met zowel nog een duidelijk aanwezige broedvlek maar ook vetgraad 4 , die is kennelijk haast aan het maken om weg te komen. In de laatste avondronde nog een zanglijster terug uit 2010 en heel wat vogels die bij het al weer losgelaten kunnen worden omdat blijkt dat ze vandaag al eerder de ringtafel bezocht hebben. We eindigen met 114 vogels, één minder dan gemiddeld de eerste vangdag met volledige opstelling. Maar goed, de vang-inspanning is vanaf dit jaar door het meedoen aan het CES-project en het stoppen met het gebruik van lokgeluid dan ook heel anders.

Na de prachtige nachtvlinderlezing van gisteravond waren we zo enthousiast dat we laat deze avond nog een paar uurtjes bezig zijn geweest om nachtvlinders te vangen met een gespannen laken voor de buitenlamp van het veldlab. Het gaat erg matig als je het vergelijkt met de aantallen vlinders die de vorige nacht rond de lamp fladderden, maar het is dan ook een frisse nacht geworden. Toch nog leuke soorten erbij, zoals de zomervlinder, donsvlinder, vierbandspanner, marmerspanner (de mooiste van de avond), berkenbrandvlerkvlinder, huismoeder, muisbeertje, roodbruine vlekuil en kleine beer.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Maandag 30 juli 2012

Terug naar de regenzomer.

Bij vertrek uit het gebouw begon het om 05:30 uur meteen al te regenen. Er zit in de noordoosthoek van het land een bui die precies over het eiland heenschuift. Dat is dan natuurlijk van wezenlijke invloed op de activiteiten van de vogels als dat meteen met het eerste daglicht plaatsvindt. Toch kom ik na veel blaadjes plukken, overhangend riet terugdrukken weer bij het gebouw met vijf vogels, waarbij een ongeringde adulte man spotvogel. Bij de tweede ronde is het droog maar er is niet veel veranderd in de activiteiten van de vogels: zes exemplaren bezoeken de ringtafel. De derde ronde is echter verbluffend... Helemaal niets!!! Ik kan mij niet herrineren of ik het hier ooit wel eens heb meegemaakt dat we op dag twee van de aaneengesloten vangdagen al een nul-ronde hebben gelopen. Maar goed, de kans hierop was natuurlijk ook groter doordat de best vangende netten (van de CES-opstelling) dicht zitten omdat over drie dagen de laatste CES-vangdag nog moet worden gedaan. Tegen 11:30 uur is het weer droog, maar het blijft buiig. Het ene moment loop je in een lekker zonnetje en het andere moment moet je weer een extra ronde lopen omdat de volgende regenbui nadert. En zo sprokkelen we de dag toch maar weer door want de frequentie is niet zo hoog dat het nodig is om de netten te sluiten.
's Middags zitten er voor het gebouw meerdere merels te alarmeren en dat noodzaakt mij om toch maar eens te gaan kijken waar ze zo bang voor zijn. Als ik halverwege het pad naar de slagboom ben springt er een buizerd van de tak en gaat aan de andere kant van het pad op zo'n 10 meter voor me op een andere tak zitten. Ik zie aan de linkerpoot van de vogel een ring zitten...
In de avonduren neemt de buienfrequentie weer flink toe nadat het grootste deel van de middag de buien, waarin nu ook onweer zit, door het Friese Gat naar de Noordzee trekken en ons niet raken. We eindigen de dag met in de regenmeter toch 11 mm. Vlak voor het donker komen we nog even buiten en zien een houtsnip opspatten, van het dak van het veldlab wel te verstaan...
Dan nog even de omstandigheden in het gebouw: We hebben al weer kunnen slapen met de neus boven de lakens uit... Vandaag geen onderhoudsmensen gezien, de vloer is alleen nog nat in de voegen en de geur begint wat dragelijker te worden, de wasknijper kan al bijna van onze neus af... Toch is het nog steeds geen pretje om binnen te zijn.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Dinsdag, 31 juli 2012

Nu al inzakkende vangsten?

De dag begint met meteen een zware bui die je direct uit bed de regen in dwingt. Eenmaal achter bij het meteoveld aangekomen regent het harder dan een douche, maar het is gelukkig maar van korte duur. Ik moet zeggen dat ik zo vroeg op de ochtend toch een binnendouche meer prefereer. De vogels waren al verstandig en zijn blijven zitten waar ze zitten en ik kom dus terug op het glop met meteen een nulronde. De volgende ronde is het weer droog maar alle struiken en riet zijn weer verzadigd van water dus dat schiet niet echt op, twee vogeltjes halen de ringtafel...
We hebben in de loop van de ochtend een tjiftjaf losgelaten die meteen vanaf de weegschaal naar de kamperfoelie onder het dak van het afdak vliegt, daar op een takje gaat zitten en meteen gaat jagen op de insectjes die zich daar ophouden. Hoezo stress veroorzaakt door het ringen... vogels zijn net politici: de kamer, overwegende uw bezwaren tegen... en gaat over tot de orde van de dag.

Vanaf circa 12 uur nadert er weer een nieuw buiengebied en wordt het weer vaker rondje lopen met 0 of 1 of 2 vogels. En zo sukkelt de dag voort en verandert uiteindelijk gewoon in een regenachtige dag waarop niet veel gebeurt. Of het zou nog vermeldenswaard moeten zijn dat het allerlaatste net van sectie 5 zich ontpopt als een echte oversteekplek voor vogels die langs de brede open rand van het vorig jaar verplaatste schapenraster richting de bosjes aan de overkant van de sloot vliegen. In de laatste halve meter van dat net hebben vandaag drie lijsters gehangen waarvan er een helaas ontsnapte.
Het is een echte dag voor een koffieronde. Een koffieronde? Ja, da's een rondje lopen waarin je een mok met koffie meeneemt want je verwacht niet al te veel te doen te hebben. Je kunt onderweg al van een paar slokken genieten en kunt op de splitsing in de opstelling de nog half gevulde mok op de grond zetten en weer meenemen als je op hetzelfde kruispunt weer terugkomt, dan is de koffie vast nog niet koud.
Voor de ringtafel zit regelmatig een zanglijster die de klinkers van het terras opzoekt om een huisjesslak te kraken. Ik kan mij niet herinneren dat ik hier op Schier al eens eerder zoveel huisjesslakken heb gezien. Verder zit er omk de hoek van het veldlab aan de kant van de Arnicaweide een nest van een turkse tortel, die hebben we ook niet eerder zo dicht bij het gebouw gehad. Aan de achterkant van het veldlab zit nog regelmatig een putter zo hard te zingen dat je regelmatig denkt dat we toch lokgeluid aan het afdraaien zijn… In de avondrondes vangen we ook nog zeggen en schrijven... 1 vogel!
De neerslag van de afgelopen 24 uur komt uiteindelijk op 11 mm uit. Morgen zal het naar verwachting weer 1 dag zomer zijn; we zijn benieuwd of dat nog wat oplevert.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Woensdag, 1 augustus 2012

Drinken en badderen.

Bij het ochtendkrieken blijkt al dat het weer een heel andere dag zal worden dan de miserabele twee dagen van gisteren en eergisteren. Uit de regenmeter komt van afgelopen nacht nog weer eens 4 mm. Er staat een heel zwak briesje en de bewolking is al redelijk aan het breken. De vogels hebben er ook weer zin in en zingen alsof het voorjaar is. Putters, groenlingen, tjiffen en fitissen doen hun uiterste best om te laten horen welk deel van het Glop vooralsnog hun domein is. Er komen af en toe weer witgatjes overvliegen en bij terugkomst van de eerste ronde (met de te verwachten vijf vogeltjes) hoor en zie ik een zwarte ruiter vanuit het Noorden binnenkomen. In de tweede ronde blijkt de sloot alweer in trek te zijn want in sectie 2 hangen dan al een paar kletsnatte vinken. Tevens een adulte man kleine barmsijs met een nog niet helemaal volgroeid jong. Even later verlaten zij gezamenlijk de ringtafel. Het gaat verbluffend goed met de vangsten van kleine barmsijzen we hebben er na vandaag in onze periode al twintig geringd en tien teruggevangen. Ze hebben in tegenstelling tot veel soorten een heel goed broedseizoen gehad, dat is inmiddels wel duidelijk. Schier is de laatste jaren dan ook goed bedeeld met berkenstruwelen, het favoriete habitat voor deze vogeltjes.
Het is tussen de regenachtige dagen ineens toch weer een warme dag. De temperatuur bereikt uiteindelijk 25,5 graden. Aan het einde van de middag begint het bewolkt te raken en volgt er tegen 22:30 uur lichte regen. Er nadert een storing met volgens de berichten onweer en hagel. We besluiten om morgen in tegenstelling tot onze plannen maar niet te gaan CES-sen om te voorkomen dat we die sessie voortijdig moeten afbreken en alle netten voor niets hebben opengeschoven en dan weer drie dagen moeten wachten voor ze wel weer open mogen.. We vangen meerdere vinken die stuk voor stuk allemaal op het water van de sloot zijn afgekomen. En inmiddels ook de eerste twee fitissen met duidelijk aanwezig trekvet, vetgraad 2. Het zal dan ook niet lang meer duren voordat de eerste vogels in beweging zullen komen. Door het mooie weer barst het in de avond van de mierende meeuwen boven het eiland, vooral boven de droge delen van de schapenweide en het oostelijker gelegen groenglop.
De nachtvlinder-installatie levert weer een paar extra soortjes op, zoals de variabele spanner, geblokte stipspanner, kroonvogeltje en een aantal nog nader te determineren moeilijke micro's.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Donderdag, 2 augustus 2012

Na een dag zomer komt...onweer.

Bij het opstaan miezert het buiten een beetje. Als ik na veel blaadjes peuteren en schudden het bos uitkom zie ik dat er een stevige bui over het wad het eiland nadert. Voordat ik achteraan in de netopstelling ben gearriveerd wordt het al duidelijk dat het om een zware onweersbui gaat. Snel de vogeltjes uit de netten gehaald, van een groot deel van de opstelling de netten gesloten en tot een tijdje nadat de bui echt losbarst blijven lopen langs de paar resterende secties. Het wordt een behoorlijke hoosbui waarbij het water met stralen over de rand van het dak van het veldlab loopt en het wegstromen van het water weer beelden van vorige week oproept. Ditmaal gaat het echter om glashelder niet ruikend water... In iets meer dan een half uur valt er 11 mm.
Bij de vangsten weer een merel die in de laatste meter van de lange sectie van 5 hangt; een adulte man. Ditmaal ontsnapt hij me niet. Om 08:00 uur is de onweersbui voorbijgeschoven en kunnen de netten weer open. Het blijft nog lang nat in het veld en dan blijven de vangsten over het algemeen behoorlijk tegenvallen, zo ook vandaag.
Onze vogeljagende buizerd laat zich vandaag meermalen zien in de directe omgeving van het veldlab; eacute;eacute;n maal zie ik hem net bij een merel wegspringen die in het net achterblijft. Dat is wat men een geluksvogel noemen kan, de merel heeft slechts lichte wondjes aan eacute;eacute;n poot en vliegt na geregistreerd en verzorgd te zijn onder goed ogende omstandigheden over het pad naar de slagboom weg.

Hanneke komt na het middaguur terug van een soloronde met een heel jonge merel die nog niet lang uit het nest is. De vogel heeft nog donspluisjes op de kop en hapt gretig in je vinger alsof ie denkt dat ie voer krijgt. Na het loslaten laat eacute;eacute;n van de ouders meteen van zich horen. Het blijft een heel rustige dag waarbij vooral opvalt hoeveel verschil het in deze tijd maakt of vogels behoefte hebben aan water of niet. Het is totaal niet te merken dat we bij de sloot meer vogels vangen nu het weer zo kwakkelig blijft. Om 11:00 uur volgt er nog weer een regenbui, maar daarna blijft het droog en volgen er zelfs af en toe korte opklaringen.
Er is tijd genoeg over voor andere klusjes en die vinden plaats in de vorm van snoeiwerk langs de baan waar dat nodig is en het vervaardigen van een nieuwe slagboom die buiten de excursietijden een duidelijk signaal moet geven voor de visueel minder ontwikkelde medemensen. Wederom hadden we al weer een paar keer mensen in het glop die er van overtuigd waren dat hier een pad naar het strand zou lopen.
We vangen de tweede rietzanger van deze periode, een man terug van 3 Mei 2012; in dat jaar eacute;eacute;n keer gevangen en geringd door Holmer Vonk, dit jaar nu voor de vijfde maal op de ringtafel. Die rietzangers hebben naar het zich inmiddels laat aanzien een abominabel slecht seizoen gehad. Van de zeven individuen die we inmiddels hebben gevangen zijn er slechts twee eerstejaars vogels.
Je mag tot op dit moment aannemen dat het hier allemaal vogels betreft die hier in het glop hebben gebroed. Het zal nu niet lang meer duren voordat er trekkers bijkomen. Vandaag ook de eerste fitis met een gewicht boven de 10 gram bij trekvet 2.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

Vrijdag, 3 augustus 2012

De laatste CES-periode en daarna... appeltaart!!! Het najaarsseizoen start. Wat een heerlijk rustige zomerochtend deze morgen. Helemaal windstil loom weer met rustig in een gestaag tempo overvliegende meeuwen en een paar grote sterns die van het wad komen. Rond de stal bij Visser is het een drukte van belang, zwaluwen vliegen af en aan met voer, kraaien en kauwen doen zich tegoed aan het door de boer aangeboden rondslingerende voer en bovenop de muur van plastic gras staat een groepje van zo'n 20 zilvermeeuwen en kleine mantels te kijken of er voor hen ook nog iets te halen valt. Bij terugkomst van de eerste ronde hoor ik in het bos een overvliegende kramsvogel, wellicht weer een broedgevalletje op Schier? In de eerste ronde een gekraagde roodstaart en een houtsnip, leuke soorten voor een CES-lokatie..

Maar dan... om 07:45 nadert er een bui en die blijkt volgens de radar wel een anderhalf uur aanhouden. We hebben besloten om het aan te zien en te blijven lopen. Dat werkt prima. Om 09:45 uur is het weer droog en klaart het meteen op. De regenmeter heeft dan 7 mm gevangen. De vangsten zakken door de bui echter wel behoorlijk in. Om 12 uur eindigt officieel het eerste CES-seizoen van de VRS Schiermonnikoog en kunnen we ook de rest van de netten openzetten. We kunnen dat echter niet vergezeld laten gaan van uitgebreid mijmeren over de ervaringen en resultaten van het seizoen want om 12:15 uur breekt er een onweer los en regent het weer stevig over het eiland. In een kwartier tijd raast de bui in noordoostelijke richting weg en kijken we tegen de donkergrijze achterkant ervan aan als de badgasten op Borkum er van langs krijgen. De regenmeter leert ons dat er weer 3 mm is bijgevallen. 's Middags is het enige tijd zo rustig dat ver weer allerlei klusjes op de baan gedaan kunnen worden teneinde de boel morgen enigszins ordentelijk over te kunnen dragen aan Koos van Ee. Ik zet nog een paar extra schoorpalen die spanlijnen over de sloot of een kruisend net moeten helpen en snoei nog wat struiken bij die te dicht op de netten staan. De rallenkooien zijn inmiddels van stal gehaald en alle wieken liggen al naast het pad in het veld. Alleen de opvangkooitjes moeten nog ter plaatse gebracht worden, en er moeten natuurlijk rallen arriveren want die zitten nu nog totaal niet in het te droge glop waar ondanks de vele regen van afgelopen week alleen nog maar water in de sloot staat en niet in het hakhout.
En weer komt er 's middags een kramsvogel overgevlogen en zit korte tijd bij het gebouw in een berkentop. Ook de buizerd laat zich weer zien, hij steekt het pad over met direct achter zich aan een luid alarmerende merel. We hebben vandaag zo ineens zeven tuinfluiters in de netten, opmerkelijk maar zonder enige duidelijk te plaatsen aanleiding. Verder weinig bijzonders te melden. Of het moet de kerkuil zijn die 's avonds twee maal over het gebouw komt vliegen.

Henri Bouwmeester en Hanneke Huiskamp

   ·      ·      ·       ·      ·